Γράφει ο Νίκος Μακρής

Σαν σήμερα το 1821 δόθηκε η πρώτη μεγάλη νικηφόρα μάχη κατά τη διάρκεια της Εθνεγερσίας του 1821 στην περιοχή μας τη Ρούμελη. Η μάχη της Τατάρνας. Η Ευρυτανία και τα Άγραφα ήδη άπο τα προεπαναστατικά χρόνια αποτελούσαν έπαλξη επαναστατική.

Βρισκόμαστε στις αρχές του 1821. Στο σπίτι του ποιητή Ιωάννη Ζαμπέλιου στη Λευκάδα γίνεται συνάντηση μεγάλων Καπεταναίων της Ρούμελης. Ορισμένοι εξ' αυτών είναι οι Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος, Πανουργιάς και άλλοι καθώς και κάποιοι Μωραίτες όπως οι Μαυρομιχαλαίοι. Εκεί γίνεται σύσκεψη για το τι αρμοδιότητα θα αναλάβει ο καθείς.

Ο 31χρονος Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν ήδη εμπειροπόλεμας μιας και έμαθε τη τέχνη του πολέμου στο σεράι του Αλή Πασά. Απο 14 ετών ήταν ο κύριος σωματοφύλακας του και είχε δώσει πολλές μάχες δίπλα του. Το 1818 είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Εκεί λοιπόν ο Δυσσέος (έτσι τον αποκαλούσαν) θα αναλάβει το ξεσηκωμό των Ελλήνων στην ανατολική στερεά και να εμποδίσει τη κάθοδο των Τούρκων στο Μοριά. Αφού θα προφυλάξει την οικογένειά του στους Παξούς και εν συνεχεία μεταμφιεσμένος θα κινηθεί προς Πάτρα όπου θα συναντήσει Φιλικούς και επαναστάτες. Αργότερα θα κινηθεί προς Λεπενού και Βάλτο όπου θα συναντηθεί με τους Τσιόγκα, Βαρνακιώτη και Ίσκο όπου τους προτρέπει να ξεσηκωθούν. Αυτοί λένε να περιμένουν λίγο ακόμα. Ο Ανδρούτσος διαφωνεί μαζί τους και χολωμένος συγκεντρώνει λίγους ένοπλους και ξεκινά για το γνώριμο μοναστήρι της Τατάρνας. Στις 21 Μαρτίου 1821 καταλύει εκεί. Από την Τατάρνα ο Οδυσσέας θα γράψει και θα στείλει στο Γαλαξίδι μια επαναστατική διακήρυξη όπου μεταξύ άλλων αναφέρει καθαρά και ξάστερα: «Στ’ άρματα αδέρφια. Ή να ξεσκλαβωθούμε ή όλοι να πεθάνουμε»! Ο Ανδρούτσος είναι αποφασισμένος για όλα.

Ηγούμενος στο μοναστήρι της Τατάρνας είναι ο "Κυπριανός" Κώστας Σαξονίδης από Ευρυτανία. Εκεί λοιπόν θα πληροφορήσει τον Ανδρούτσο ότι την επομένη θα περάσει από το Γιοφύρι με κατεύθυνση προς το Μεσολόγγι μια χρηματαποστολή με επικεφαλής τον τουρκοαρβανίτη Χασάν Γκέγκα μαζί με 60 επίλεκτους άντρες. Ο Ανδρούτσος δίχως δεύτερη σκέψη αποφασίζει να χτυπήσει. Μαζί του θα συνταχθεί ο Κυπριανός μαζί με 10 μάχιμους Καλόγερους. Έτσι λοιπόν ανήμερα της 22ας του Μάρτη οι Έλληνες στήνουν καρτέρι από την ανατολική πλευρά της Γέφυρας. Όταν οι Τούρκοι περνούν από το στενό τότε ο Οδυσσέας με τα παλικάρια του και ο Κυπριακός με τους καλόγερους χτυπούν τον εχθρό δίχως έλεος. Επικρατεί πανικός! Αλαφιασμένοι προσπαθούν να ξεφύγουν και να αμυνθούν αλλά μάταια. Ακολουθεί γιουρούσι με σπαθιά. Οι Τούρκοι θα χάσουν 25 άντρες και τον Χασάν. Οι Έλληνες πάλι δεν έχουν καμία απώλεια. Οι εναπομείναντες παρακαλούν τον Ανδρούτσο να δείξει έλεος και να τους χαρίσει τη ζωή.

Αφού θα τους αφοπλίσει ο Οδυσσέας θα κάνει κάτι αξιοθαύμαστο. Θα τους αφήσει ελεύθερους αλλά θα τους δώσει και τα χρήματα της αποστολής ώστε να τα δείξουν στους Πασάδες ότι ο αγώνας γίνεται για τη λευτεριά της Πατρίδος και όχι για τα λάφυρα.

Μετά από αυτή τη θρυλική μάχη η φλόγα για ελευθερία θα ανάψει στη Ρούμελη για τα καλά. Δόξα και τιμή στον Οδυσσέα Ανδρούτσο στο Λιοντάρι της Ρούμελης που για εμένα προσωπικά ήταν μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του Αγώνα με ιδιαίτερα σωματικά και πνευματικά χαρίσματα...