Η Νύφη του Θερμαϊκού υπήρξε το γέρας των αγώνων του Ελληνικού Στρατού, εκείνο το σημαδιακό για τα εθνικά πεπρωμένα το φθινόπωρο του 1912. Από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α’ Βαλκανικός Πόλεμος). Θέατρο των επιχειρήσεων, η περιοχή της Μακεδονίας. Ο ελληνικός στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς μετά την σύμπηξη των δυνάμεων του από τα Γιαννιτσά, είχε συγκεντρώσει την προσοχή του στην Θεσσαλονίκη. Κύριος σκοπός του ήταν να αντιτάξει άμυνα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, προκειμένου η πόλη να μην καταλειφθεί από τα Ελληνικά στρατεύματα. Όμως η επίθεση των Ελληνικών δυνάμεων δεν του άφηνε περιθώρια για ελιγμούς.
Ο Ταξίν Πασάς πολύ γρήγορα διαπίστωσε ότι η μάχη ήταν χαμένη και τα στρατεύματα του αντιμετώπιζαν άμεσο κίνδυνο ολοκληρωτικής καταστροφής. Τι μπορούσε να κάνει; Στις πέντε το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου, στέλνει έγγραφο δήλωση στον Έλληνα Αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο που είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του στην θέση Σιαμιλί. Με δήλωση του αποδεχόταν τους Ελληνικούς όρους παραδόσεως που είχαν αρχίσει να συζητούνται πριν από τέσσερις ημέρες. Η αποδοχή των Ελληνικών όρων παράδοσης είχε σαν αποτέλεσμα να παραδοθούν τριάντα πέντε χιλιάδες τούρκοι στρατιώτες και μαζί τους οι στρατηγοί Χασάν Ταξίν και Αλή Ναδίρ.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα περίπου στις έντεκα και μισή εκείνης της ιστορική ημέρας της 26ης Οκτωβρίου του 1912 υπογραφόταν το πρωτόκολλο για την παράδοση της πόλης. Την ίδια νύχτα τμήματα του Ελληνικού Στρατού, έμπαινα στην πόλη και καταλάμβαναν επίκαιρες θέσεις. Λόγοι σοβαροί ανάγκασαν τους Έλληνες να προχωρήσουν στην κατάληψη της Θεσσαλονίκης, αμέσως μετά την υπογραφή της παράδοσης. Λόγοι οι οποίοι είχαν επισημανθεί από τον τότε πρωθυπουργό Ε. Βενιζέλο προς τον Διάδοχο Κωνσταντίνο και Αρχιστράτηγο.
Και να ποιοι ήταν οι λόγοι. Οι Έλληνες έπρεπε με κεραυνοβόλο ενέργεια να προλάβουν τους κινδύνους που αντιμετώπιζε η Θεσσαλονίκη από τους τότε συμμάχους τους Βουλγάρους. Η 7η Βουλγαρική μεραρχία του στρατηγού Θεοδωρώφ προελαύνοντας μέσα από την κοιλάδα του Στρυμόνα έφτανε στη Γιουβένσα. Το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου προσπάθησε να προλάβει τα Ελληνικά στρατεύματα και να μπει πρώτη στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Την επομένη η Βουλγαρική μεραρχία βρισκόταν στο Αϊβάτι . Εκεί ο στρατηγός Θεοδωρώφ έπαιρνε μήνυμα του στρατηγού Καλάρη πως η μακεδονική πρωτεύουσα είχε παραδοθεί στον Ελληνικό στρατό την προηγούμενη νύχτα. Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Κωνσταντίνος εισήλθε με το επιτελείο του στη Θεσσαλονίκη και το μεσημέρι έγινε πανηγυρική δοξολογία στο ναό του Αγίου Μηνά. Την ίδια μέρα, κατέφθασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη και οι Βούλγαροι, όμως για τους γείτονες ήταν ήδη αργά.
Ο επικεφαλής της μεραρχίας τους στρατηγός Θεοδωρώφ ζήτησε να εισέλθει στην πόλη για να στρατοπεδεύσει. Εισέπραξε την αρνητική απάντηση του Κωνσταντίνου και ύστερα από διαπραγματεύσεις, επιτράπηκε να μπουν στην πόλη για ολιγοήμερη ανάπαυση δύο τάγματα με επικεφαλής τους βούλγαρους πρίγκιπες Βόρι και Κύριλλο. Επικράτησε, όμως, σύγχυση και τελικά εισήλθε στη Θεσσαλονίκη ένα ολόκληρο βουλγαρικό σύνταγμα. Οι Βούλγαροι δήλωναν εμφαντικά παρόντες στις εξελίξεις στη Μακεδονία. Ο σπόρος του Β’ Βαλκανικού Πολέμου είχε ριχτεί.
Στις 29 Οκτωβρίου ήταν η σειρά του βασιλιά Γεωργίου Α’ να εισέλθει στην πόλη και να επισημοποιήσει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους της, με απάθεια ανάμικτη με φόβο του από το μουσουλμανικό στοιχείο, ενώ οι Εβραίοι δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους, καθώς προωθούσαν σχέδιο διεθνοποίησης της Θεσσαλονίκης. Η κυανόλευκη κυμάτιζε πλέον σταθερά στον ιστό της. Η νύμφη του Θερμαϊκού ήταν ελεύθερη και αποτελούσε πλέον όνειρο απατηλό για όσους είχαν κάνει σχέδια της αρπαγή της.
Με πληροφορίες από Ελεύθερο Κόσμο
