Στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πίσω από τις κλειστές πόρτες των θεσμικών της οργάνων, οι πολυεθνικές ασκούν μια τεράστια επιρροή που διαμορφώνει νόμους, πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις. Ο μηχανισμός του lobbying έχει εξελιχθεί σε μια πανίσχυρη δύναμη που καθορίζει το μέλλον των Ευρωπαίων πολιτών, συχνά ερήμην τους. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της LobbyControl, το 2024 οι μεγαλύτερες εταιρείες δαπάνησαν τουλάχιστον 343 εκατομμύρια ευρώ για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στις Βρυξέλλες. Η αύξηση της επιρροής τους είναι ραγδαία, καθώς το ποσό αυτό είναι 13% υψηλότερο από το 2023 και κατά 86 εκατομμύρια ευρώ υψηλότερο από το 2020.
Ο στρατός των λομπιστών και η αδιαφανής λειτουργία τους
Η διαφθορά και η αθέμιτη επιρροή στην ΕΕ έχουν λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι πολυεθνικές – από τις τεχνολογικές εταιρείες μέχρι τις φαρμακοβιομηχανίες και τις χημικές βιομηχανίες – διαθέτουν στρατιές λομπιστών που φροντίζουν να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους εις βάρος των πολιτών. Ο αριθμός των 29.000 λομπιστών που δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες είναι ενδεικτικός της δύναμης αυτών των
μηχανισμών. Για σύγκριση, ο αριθμός των λομπιστών στην Ουάσιγκτον, που συχνά θεωρείται η παγκόσμια πρωτεύουσα του lobbying, είναι μικρότερος.
Αγκαζέ με τις πολυεθνικές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Αυτή η πανίσχυρη επιρροή αποτυπώνεται και στις σχέσεις των μεγάλων εταιρειών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι Meta (Facebook), Microsoft και Apple δαπάνησαν πάνω από 22,5 εκατομμύρια ευρώ μόνο το 2024, εξασφαλίζοντας 550 συναντήσεις με ανώτατα στελέχη της ΕΕ. Παράλληλα, η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου δαπάνησε πάνω από 12 εκατομμύρια ευρώ, με αντάλλαγμα 250 στρατηγικές συναντήσεις με ευρωπαίους αξιωματούχους. Οι χημικές και φαρμακευτικές εταιρείες ξόδεψαν 29 εκατομμύρια ευρώ, εξασφαλίζοντας 462 συναντήσεις υψηλού επιπέδου.
Η πολιτική ηγεσία της ΕΕ, υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει ενσωματώσει μια ακραία φιλοεπιχειρηματική ατζέντα, δίνοντας προτεραιότητα στα συμφέροντα των πολυεθνικών αντί για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών. Η «Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία», που υποτίθεται ότι προωθεί την πράσινη ανάπτυξη, λειτουργεί ως ένα ακόμα εργαλείο υποστήριξης των μεγάλων βιομηχανιών.
Παράλληλα, η Επιτροπή προώθησε την «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας», η οποία υπονομεύει τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη στο όνομα της «εταιρικής ανταγωνιστικότητας».
Χειραγώγηση των πολιτών μέσω παραπληροφόρησης
Οι τεχνολογικοί γίγαντες έχουν εξαπολύσει εκστρατείες παραπληροφόρησης, χρησιμοποιώντας υπόγειες τακτικές για να επιβάλλουν τη δική τους ατζέντα. Η Meta/Facebook ξεκίνησε την καμπάνια “EUneedsAI”, παρουσιάζοντας μια ψεύτικη εικόνα πως οι ευρωπαϊκές εταιρείες ζητούν χαλάρωση των κανόνων προστασίας δεδομένων. Την ίδια στιγμή, οι λομπίστες της Google εξασφάλισαν 125 απευθείας συναντήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Ο στόχος είναι σαφής: υπονόμευση των ψηφιακών νόμων της ΕΕ και αποδυνάμωση των κανόνων ανταγωνισμού.
Χημικές εταιρείες παίζουν με την υγεία μας
Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στον τομέα των χημικών και των αγροχημικών προϊόντων. Οι πολυεθνικές Bayer, BASF και Cefic έχουν ξοδέψει πάνω από 20 εκατομμύρια ευρώ για lobbying, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν σχεδόν 300 απευθείας συναντήσεις με στελέχη της ΕΕ. Το αποτέλεσμα είναι εξίσου καταστροφικό: η γλυφοσάτη, το αμφιλεγόμενο ζιζανιοκτόνο της Bayer, πήρε νέα δεκαετή έγκριση, ενώ το σχέδιο για τη μείωση των φυτοφαρμάκων εγκαταλείφθηκε.
Οι φαρμακευτικές κράτησαν όμηρο την ανθρωπότητα
Οι φαρμακευτικές εταιρείες, από την πλευρά τους, ασκούν πίεση για την προστασία των μονοπωλίων τους, εμποδίζοντας τη διάθεση φαρμάκων σε προσιτές τιμές. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, πίεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να διατηρηθούν οι πατέντες στα εμβόλια, με αποτέλεσμα να εξασφαλίσουν τεράστια μονοπωλιακά κέρδη και εκατομμύρια άνθρωποι σε φτωχότερες χώρες να στερηθούν την πρόσβαση σε αυτά. Tην ίδια στιγμή η Κομισιόν πίεζε τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών για υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, με τις κυβερνήσεις των Ευρωπαϊκών κρατών να έχουν υπερχρεωθεί για την αγορά πολλών εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων. Όλοι θυμόμαστε το σκάνδαλο Pfizergate, με την ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μεταξύ της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.
Το 2024, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών, μαζί με τις Novartis και Roche, δαπάνησαν πάνω από 9 εκατομμύρια ευρώ, εξασφαλίζοντας 162 συναντήσεις με την Κομισιόν.
Το Katargate ξεσκέπασε τη σαπίλα της ΕΕ
Η διαφθορά δεν σταματά εκεί. Το σκάνδαλο Katargate, όπου αποκαλύφθηκε ότι ευρωβουλευτές χρηματίστηκαν από το Κατάρ, ανέδειξε την απόλυτη αδιαφάνεια του πολιτικού συστήματος της ΕΕ. Παρόλα αυτά, οι θεσμοί της ΕΕ παραμένουν ανεξέλεγκτοι, χωρίς πραγματικούς μηχανισμούς εποπτείας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει επιβάλει ποτέ κυρώσεις σε βουλευτές για παραβίαση των κανόνων διαφάνειας, ενώ η Επιτροπή επιτρέπει την «περιστρεφόμενη πόρτα», όπου πρώην αξιωματούχοι της ΕΕ προσλαμβάνονται από πολυεθνικές για να επηρεάζουν πολιτικές προς όφελός τους.
Eυρωπαϊκή Ένωση των πολυεθνικών, όχι των λαών
Η πραγματικότητα είναι αδιαμφισβήτητη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπηρετεί τους λαούς της, αλλά τις πολυεθνικές. Η δημοκρατία έχει παραδοθεί στους λομπίστες, που καθορίζουν το μέλλον των Ευρωπαίων με αντάλλαγμα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Το σύστημα των Βρυξελλών είναι σάπιο και διεφθαρμένο, και αν δεν υπάρξει μια ουσιαστική αλλαγή, οι πολίτες θα συνεχίσουν να είναι απλοί θεατές σε μια πολιτική σκηνή που στήνεται αποκλειστικά για τα συμφέροντα των ισχυρών.
