Άρθρο του Μιχαήλ Παναγιωτόπουλου,
Αντιναυάρχου (ε.α.) ΠΝ
Στην Ελεύθερη Ώρα της Κυριακής
Μέχρι την ώρα που γράφω αυτό το άρθρο, στην πρόσφατη έξαρση της βίας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, έχουν χάσει την ζωή τους συνολικά πάνω από 110 άτομα, παλαιστίνιοι και ισραηλινοί, εκ των οποίων τα 27 είναι μικρά παιδιά. Έχουν εκτοξευθεί πάνω από 1400 ρουκέτες από την λωρίδα της Γάζας και την Χαμάς προς τις πόλεις του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ. Αντίστοιχα από πλευράς του Ισραήλ έχουν σημειωθεί πολλές επιθέσεις με αεροσκάφη και πυροβολικό, οι περισσότερες στοχευμένες στις θέσεις εκτόξευσης των ρουκετών.
Η βία άρχισε με την απόφαση του δικαστηρίου σχετικά με την αναγκαστική έξωση παλαιστινιακών οικογενειών από την γειτονιά του Sheikh Jarrah στην κατεχόμενη από τους Ισραηλινούς Ανατολική Ιερουσαλήμ, την προηγούμενη Δευτέρα 10 Μαΐου, ημέρα που οι Εβραίοι γιορτάζουν με πορεία στην πόλη, την κατάληψη της ανατολικής Ιερουσαλήμ στον πόλεμο των 6 ημερών το 1967. Υπήρχε πολύ ένταση και από τις δύο πλευρές και σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια στο τέμενος Αλ Άκσα μεταξύ των μουσουλμάνων που διανύουν τις τελευταίες ημέρες του ραμαζανίου και των Ισραηλινών δυνάμεων Ασφαλείας. Η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς απάντησε στην ένταση με εκτοξεύσεις ρουκετών και το Ισραήλ με βομβαρδισμούς στη λωρίδα της Γάζας. Στην παρούσα φάση, η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως άκρως οριακή, με την Χαμάς να συνεχίζει τις εκτοξεύσεις ρουκετών και το Ισραήλ να έχει αρχικά αναπτύξει στρατεύματα και άρματα μάχης στα σύνορα με την λωρίδα της Γάζας και να έχει κάνει επιστράτευση, τουλάχιστον 7 χιλιάδων εφέδρων. Στη συνέχεια, το βράδυ της περασμένης Πέμπτης 13 Μαΐου, οι δυνάμεις του Ισραήλ μπήκαν στην λωρίδα της Γάζας σε μία προσπάθεια να προσεγγίσουν τις περιοχές αποθήκευσης και εκτόξευσης των ρουκετών που έχουν κτυπήσει το Ισραήλ.
Αυτό που θα απασχολήσει το παρόν άρθρο, δεν είναι η ανάλυση της αντιπαράθεσης Ισραήλ – Παλαιστίνης, αλλά η στάση και ο ρόλος της Τουρκίας του Ερντογάν και πόσο αυτό επηρεάζει την Ελλάδα. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στον Ερντογάν γιατί είναι πολύ πιθανόν πλέον να υπάρχει νέα κυβέρνηση στην Τουρκία σχετικά σύντομα, πιθανότατα αρκετά πριν τις προγραμματισμένες εκλογές του 2023. Στον Ερντογάν, που σύμφωνα με τον Αμερικανό γερουσιαστή Μενέντεζ, δεύτερο ισχυρότερο άντρα της αμερικανικής διπλωματίας, δεν αποτελεί πλέον αξιόπιστο σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.
Από την αρχή των γεγονότων, μετά τα επεισόδια στο τέμενος Αλ Άκσα την περασμένη Δευτέρα, ο Ερντογάν είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Μαχμούντ Αμπάς και τον αρχηγό της Χαμάς, Ισμαήλ Χανιγίε. Στη συνομιλία καταδίκασε την βία του Ισραήλ και ανέφερε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να κινητοποιηθεί η Διεθνής Κοινότητα και ιδιαίτερα ο Ισλαμικός κόσμος, για να διακοπεί η «Ισραηλινή κατοχή και Τρομοκρατία», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Στη συνέχεια την Τετάρτη συνομίλησε με τον Πούτιν, ανέφερε ότι η Τουρκία επιδιώκει την ανάληψη διεθνούς δράσης εναντίον του Ισραήλ και εζήτησε από την Ρωσία να εξετάσει την αποστολή διεθνών ειρηνευτών στην περιοχή. Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος του Ερντογάν σε αυτήν την σύγκρουση;
Ήδη από τα μέσα Φεβρουαρίου η Jerusalem Post έκανε αναφορά για χρηματοδότηση της Χαμάς από την Τουρκία. Σύμφωνα με τον ισραηλινό Υπουργό Άμυνας Μπένι Γκάντζ, τα χρήματα προορίζονταν για την ανάπτυξη των υποδομών της Χαμάς στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης και της παραγωγής όπλων καθώς και την πληρωμή των στελεχών της οργάνωσης. Επίσης η Τουρκία έχει προσφέρει σε πάνω από δέκα υψηλόβαθμα στελέχη της ΧΑΜΑΣ τουρκικά διαβατήρια και έχει μεριμνήσει για την φιλοξενία τους σε πολυτελή ξενοδοχεία στο Κατάρ. Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι οι ρουκέτες που εκτοξεύει τώρα η Χαμάς έχουν σημαντικά μεγαλύτερη εμβέλεια από ό,τι στο παρελθόν και αυτή την φορά καλύπτουν σχεδόν όλο το Ισραήλ, γεγονός που μπορεί να συνδέεται άμεσα με την υποστήριξη της Τουρκίας (μαζί με το Κατάρ και το Ιράν σύμφωνα με την Bild και τον γερμανικό τύπο) στην Χαμάς. Υπάρχουν δηλαδή ισχυρές ενδείξεις ότι ο Ερντογάν δεν είναι μόνο υποστηρικτής της Χαμάς, αλλά και στρατηγικός υποκινητής των επιθετικών της ενεργειών.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η Τουρκία την τελευταία περίοδο και με την προεδρία του Μπάιντεν στις ΗΠΑ, δεν αντιμετωπίζει μόνον την δυσπιστία κατ’ ελάχιστον της Δύσης. Διαπιστώνει πρώτον την προσέγγιση του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε αρχική φάση και στη συνέχεια το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Ομάν μέσω των αποκαλούμενων «Συμφωνιών του Αβραάμ», αλλά και την αναγνώριση του Ισραήλ από την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Δεύτερον διαπιστώνει την διάσταση απόψεων και στόχων με την Ρωσία σε πολλά γεωπολιτικά θέματα, όπως στην Λιβύη και στο Νακόρνο Καραμπάχ. Τρίτον διαπιστώνει την διάσταση απόψεων και την τήρηση αποστάσεων από αυτήν, της Αιγύπτου και μέρους της Λιβύης. Η παρούσα κρίση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, έδωσε την ευκαιρία στον Ερντογάν να προσπαθήσει να αναδειχθεί και να συμπλεύσει με την Αίγυπτο και την Σαουδική Αραβία στην καταδίκη του Ισραήλ. Όμως η προσπάθεια να προσεγγίσει αυτές τις δυο χώρες δεν πρόκειται να ευοδωθεί κυρίως λόγω της εχθρικής στάσης αυτών προς την Τουρκία, εξ’ αιτίας της υποστήριξής της στους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τις ακραίες τοποθετήσεις της για την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στην Γάζα.
Εντός όλων αυτών των γεγονότων και αναταράξεων, η Ελλάδα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ότι ευρίσκεται μακράν ή εκτός της γεωπολιτικής αυτής περιοχής. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα και πρέπει να εκμεταλλευθούμε αυτήν την κατάσταση προς όφελός μας. Το βασικότερο από όλα είναι η προφανής πρόθεση κάθε ορθά σκεπτόμενου κράτους, η καταδίκη της βίας και το κάλεσμα για ειρηνική επίλυση μέσω των διαύλων επικοινωνίας που υπάρχουν. Όσον όμως στο θέμα εμπλέκεται και η Τουρκία, εκτιμώ ότι απαιτείται να εκμεταλλευτούμε τα λάθη της και να σκληρύνουμε περισσότερο την θέση μας απέναντί της.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του γερουσιαστή κου Μενέντεζ στην συνδιάσκεψη του «Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών» (10-15 Μαΐου, Ζάππειο μέγαρο), η Τουρκία του Ερντογάν «ούτε δημοκρατία είναι, ούτε υπεύθυνος παράγοντας στην διεθνή σκηνή και επίσης καταπατεί τα ανθρώπινα δικαιώματα». Όπως ο ίδιος ανέφερε, γνωρίζει ότι οι συζητήσεις του ΟΗΕ για το Κυπριακό στην πρόσφατη Πενταμερή (Γενεύη, 20 Απριλίου) κατέρρευσαν λόγω της στάσης της Τουρκίας που μιλά για δύο κράτη στην Κύπρο. Τόνισε επίσης ο κος Μενέντεζ ότι για τις ΗΠΑ υπάρχουν και άλλες επιλογές στην ανατολική Μεσόγειο εκτός από την Τουρκία, ανέφερε για τις επεκτατικές κινήσεις της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδας, για τις συνεχείς παραβάσεις και παραβιάσεις του Εθνικού μας Εναέριου Χώρου από τα τουρκικά αεροσκάφη, την καταπάτηση της ΑΟΖ και την παράλογη συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας – Σάρατζ (Λιβύης) για την οποία ειδικά είπε ότι δεν είναι δυνατόν να σταθεί στο «Διεθνές πεδίο».
Μετά τα παραπάνω είναι προφανές ότι πρέπει να εκμεταλλευτούμε την υπάρχουσα συγκυρία προς όφελος της χώρας μας. Ένας από τους βασικούς άξονες της εξωτερικής μας πολιτικής, όπως φαίνεται και στο Πρόγραμμα των Ελλήνων, είναι η συνεχής υποστήριξη της Κύπρου. Εκτιμώ ότι οι παρούσες συνθήκες είναι ευνοϊκές και επιβάλουν την άμεση συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, έτσι ώστε να σταματήσει ο τουρκικός επεκτατισμός στην ανατολική Μεσόγειο. Επίσης όλες οι παραπάνω τουρκικές παράλογες διεκδικήσεις και απειλητικές ενέργειες εναντίον της χώρας μας, είναι ευκαιρία να αναδειχθούν σε διεθνές επίπεδο, στις ΗΠΑ και στην ΕΕ, αλλά και στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου με την επέκταση της συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο ανατολικότερα του Μεσημβρινού 028ο Α (Ρόδος). Τέλος, όσον αφορά στις διμερείς σχέσεις μας με την Τουρκία, κατά την επόμενη επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου στην Αθήνα που αναμένεται να γίνει στο τέλος Μαΐου, θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει μια πραγματική και όχι «τύποις» εθνική και πατριωτική στάση, με ανάδειξη όλων των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας κατά της χώρας μας. Έχει έρθει ο καιρός να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Οι «Έλληνες» το έχουν καταθέσει ξεκάθαρα στο Κυβερνητικό τους Πρόγραμμα και είναι έτοιμοι να το υλοποιήσουν μόλις μπουν στην Βουλή. Να είστε όλοι καλά, Χριστός Ανέστη και καλή συνέχεια.
