Γράφει ο Ηλίας Παπασταμάτης
Το υποβρύχιο "Πρωτεύς" ήταν το πρώτο της σειράς τύπου Loire -Simonot, ναυπηγήθηκε στην Γαλλία το 1927, σήκωσε ελληνική σημαία και τέθηκε στις υπηρεσίες του πολεμικού μας Ναυτικού το 1928.
Είχε εκτόπισμα 790 τόνους, μήκος 68,6 μέτρα, πλάτος 5,7 μέτρα και βύθισμα 4,1 μέτρα.
Διέθετε 2 κινητήρες Diesel, τύπου Sulzer, ισχύος 1.420 nhp για κίνηση στην επιφάνεια και 2 ηλεκτροκινητήρες ισχύος 1.200 nhp για κίνηση εν καταδύσει.
Η ταχύτητα του ήταν 14 κόμβοι στην επιφάνεια και 8,5 κόμβοι εν καταδύσει και είχε πλήρωμα 41 άνδρες.
Οπλισμό διέθετε 8 τορπιλοσωλήνες των 533 χιλ. (6 στην πλώρη, 2 στην πρύμνη), 1 πυροβόλο των 100 χιλ. και 1 πολυβόλο των 40 χιλ.
Μετά την κήρυξη του Β' παγκοσμίου πολέμου η αποστολή του ήταν να κάνει περιπολίες στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου, κυβερνήτης του ήταν ο πλωτάρχης Μιχάλης Χατζηκωνσταντής.
Η πρώτη του περιπολία πραγματοποιήθηκε 30/10 με 5/11/1940, η δεύτερη 15/11 με 24/11/1940 και η μοιραία τρίτη περιπολία του ξεκίνησε στις 26/12/1940.
Ο Πρωτεύς ξεκίνησε πολεμική περιπολία το απόγευμα της 26ης Δεκεμβρίου του 1940 του είχε οριστεί να περιπολεί στο Οτράντο ως την 8η Ιανουαρίου.
Το πρωί της 29ης Δεκεμβρίου βρισκόταν 15 ναυτικά μίλια δυτικά της νήσου Σάσων, όπου εκεί εντόπισε εχθρική νηοπομπή αποτελούμενη απο τα οπλιταγωγά-μεταγωγικά Sardegna, Italia και Piemonte συνοδευόμενα απο το τορπιλοβόλο Antares με κατεύθυνση απο την Αυλώνα με προορισμό το Μπρίντιζι.
Στις 10:00 π.μ το ατμόπλοιο "ΙΩΝΙΑ" υπέκλεψε σήμα S.O.S. και σήμα κινδύνου S.S.S. και τα δύο σήματα προέρχονταν από το Ιταλικό ατμόπλοιο Sardegna.
Τότε όλοι ζητωκραύγασαν για την επιτυχία του Πρωτέα, στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων γράφεται για το ηρωικό κατόρθωμα του Ελληνικού υποβρυχίου, ο Πρωτέας όμως από εκείνη την στιγμή δεν ξαναέδωσε σημεία ζωής.
Ο Πρωτεύς επιτέθηκε με τορπίλες και κατάφερε να βυθίσει το οπλιταγωγό Sardegna όμως μετά την βολή έχασε το καταδυτικό του βάθος με αποτέλεσμα να αναδυθεί κοντά στο τορπιλοβόλο Antares όπου έγινε άμεσα αντιληπτό και κινήθηκε αμέσως για να το εμβολίσει.
Το υποβρύχιο μας προσπάθησε να το αποφύγει αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφερε και βυθίστηκε για πάντα με όλο του το πλήρωμα.
Η βύθιση του Πρωτέα δεν έγινε άμεσα γνωστή στην Ελλάδα αν και άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι κάτι κακό έχει συμβεί αφού δεν αποκρινόταν στα συνεχή σήματα.
Όταν πέρασε και η 8/1 που έπρεπε να έχει επιστρέψει από την αποστολή του και δεν φάνηκε τότε έχασαν και την τελευταία ελπίδα, στις 10/1 ήρθε και το ιταλικό ανακοινωθέν και έτσι έγινε γνωστή η βύθιση του υποβρυχίου με όλο του το πλήρωμα.
Ο Πρωτεύς που είναι και το πρώτο ελληνικό υποβρύχιο που απωλέσθηκε, βυθίστηκε κοντά στους Οθωνούς όπου και στις 14/6 του 2015 δημιουργήθηκε το μνημείο του υποβρυχίου Πρωτεύς προς τιμήν των ηρώων που έπεσαν για την πατρίδα.
Οι ήρωες που έπεσαν για την πατρίδα:
Μιχαήλ Χατζηκωνσταντής (Πλωτάρχης – Κυβερνήτης)
Γεώργιος Μαριδάκης, Θεόδωρος Κονίδης, Ανδρέας Τουρνάς (Υποπλοίαρχοι)
Κυριάκος Νικολαράκος, Διονύσιος Τηλέμαχος (Αρχικελευστές – μηχανικοί)
Αντώνιος Καφετζής (Κελευστής – ηλεκτρολόγος)
Ιωάννης Κυριαζής (Κελευστής – μηχανικός)
Θρασύβουλος Τσάτσας (Υποκελευστής Α’ – τηλεγραφητής)
Αναστάσιος Ντόντος (Υποκελευστής Α’ – τορπιλητής)
Βασίλης Γεωργίου, Αχιλλέας Τούλης, Θεόδωρος Σανούδος (Υποκελευστές Α’ – μηχανικοί)
Δημήτριος Γιανέλλης (Υποκελευστής Α’ – πυροβολητής)
Αναστάσιος Αναστασόπουλος, Γεώργιος Τσαλίκης (Υποκελευστές Β’ ηλεκτρολόγος)
Παναγιώτης Σκλάβος, Ηλίας Κατσουράνης (Υποκελευστές Β’ – τορπιλητές)
Ναπολέων Άνθης, Διονύσιος Άννινος (Δίοποι – ηλεκτρολόγοι)
Σταμάτιος Γιατράκος, Χρήστος Ζαφείρης, Μιχαήλ Παπαπαναγής, Ελευθέριος Περδικούρης, Αριστείδης Τούσσας (Δίοποι – μηχανικοί)
Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος, Παναγιώτης Παράσχης (Δίοποι – σηματωροί)
Παναγιώτης Θεοδώσης, Απόστολος Σκαράκης, Παναγιώτης Φουρίκης (Δίοποι – τορπιλητές)
Ζαχαρίας Πανταλέων, Κωνσταντίνος Χελιώτης (Δίοποι – αρμενιστές)
Πέτρος Ψυλλάς (Δίοπος – τηλεγραφητής) Νικόλαος Αρμένης, Παντελής Βουτσινάς, Εμμανουήλ Λεβαντής, Γεώργιος Λιάτσης (Ναύτες – ηλεκτρολόγοι)
Σπυρίδων Βλάχος, Παναγιώτης Μηνάς, Γεώργιος Μοριανός, Γεώργιος Τηλέμαχος (Ναύτες – μηχανικοί)
Σπυρίδων Γιαλυψός (Ναύτης – εσχαρεύς)
Χαράλαμπος Δελής (Ναύτης – πυροβολητής)
Γεώργιος Κάψος (Ναύτης – τηλεγραφητής)
Σταύρος Μουσούλης (Ναύτης – σηματωρός)
Δημήτριος Ορφανός (Ναύτης – αρμενιστής)
Πέτρος Χατζηδημητρίου (Ναύτης τορπιλητής)
Γεώργιος Χρυσανθόπουλος (Ναύτης – νοσοκόμος).
ΑΘΑΝΑΤΟΙ!
