Στη συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή των Διαρκών Επιτροπών Εθνικής Άμυνας, Εξωτερικών Υποθέσεων και Παραγωγής και Εμπορίου, παρευρέθηκε ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανατολικής Αττικής, Γιάννης Δημητροκάλλης. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας, Sauli Niinistö, παρουσίασε μια έκθεση για τον «Μήνα της Ευρώπης», αναλύοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές της Ε.Ε.
Ωστόσο, ο κ. Δημητροκάλλης, ως ανεξάρτητος βουλευτής, δεν είχε τη δυνατότητα να τοποθετηθεί επίσημα στην επιτροπή. Παρά το γεγονός αυτό, μέσα από ένα εκτενές άρθρο που δημοσίευσε στην έγκριτη οικονομική ιστοσελίδα Bankingnews, ο ανεξάρτητος βουλευτής σχολίασε τα πιο βασικά σημεία της έκθεσης του πρώην προέδρου της Φιλανδίας, αναλύοντας τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν αυτά να εφαρμοστούν για την ενίσχυση της εθνικής μας άμυνας.
Ακολουθεί το σχετικό άρθρο
Η Ελλάδα, η Τουρκική απειλή και η στάση της Ευρώπης: Συμπεράσματα από την Έκθεση Niinistö
Στις 13 Φεβρουαρίου 2025, παρουσιάστηκε στη Βουλή των Ελλήνων η Έκθεση του πρώην Προέδρου της Φινλανδίας, Sauli Niinistö, με τίτλο “Safer Together – Strengthening Europe’s Civilian and Military Preparedness and Readiness”. Η έκθεση αυτή αναλύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον και προτείνει μέτρα για την ενίσχυση της πολιτικής και στρατιωτικής ετοιμότητας της Ευρώπης.
Στο παρόν άρθρο επιδιώκουμε να αναδείξουμε τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, δίνοντας έμφαση στις απειλές που προέρχονται από την Τουρκία και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου. Παρόλο που η Έκθεση Niinistö μιλά γενικά για την ασφάλεια της Ευρώπης, είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα βιώνει συγκεκριμένες και άμεσες προκλήσεις που απαιτούν σαφείς πολιτικές απαντήσεις και ενισχυμένη ευρωπαϊκή στήριξη.
Η Ευρωπαϊκή Ασφάλεια και οι Απειλές προς την Ελλάδα
Στην ομιλία του, ο Sauli Niinistö ανέδειξε την ανάγκη ενίσχυσης της πολιτικής και στρατιωτικής ετοιμότητας της Ευρώπης, υπογραμμίζοντας ότι “η ειρήνη και η ασφάλεια είναι το θεμέλιο των πάντων. Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε τις αξίες μας και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας αν δεν νιώθαμε ασφαλείς”. Αυτό το γενικό πλαίσιο που έθεσε ο Niinistö μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα στην ελληνική πραγματικότητα. Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και δεκαετίες αντιμέτωπη με μια σειρά από απειλές που δεν είναι απλώς θεωρητικές, αλλά άμεσες και καθημερινές. Η Τουρκία παραβιάζει συστηματικά τον ελληνικό εναέριο χώρο, ενώ οι απειλές για casus belli στην περίπτωση της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων αποτελούν μια διαρκή υπενθύμιση της αναθεωρητικής πολιτικής της Άγκυρας.
Επιπλέον, η Κύπρος συνεχίζει να βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή από το 1974, με τον εποικισμό της Αμμοχώστου να προχωρά αμείωτα και χωρίς ουσιαστικές κυρώσεις από την ΕΕ. Αν η ασφάλεια της Ευρώπης είναι αδιαίρετη, τότε η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο θα έπρεπε να είναι το κεντρικό ζήτημα στις συζητήσεις περί ευρωπαϊκής άμυνας.
Η Έκθεση Niinistö τονίζει τη σημασία της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί επαρκώς όταν πρόκειται για την Τουρκία. Ο πρώην Πρόεδρος της Φινλανδίας υπογράμμισε ότι “η απειλή προς ένα κράτος-μέλος της ΕΕ είναι απειλή προς ολόκληρη την Ένωση. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ηθική και νομική υποχρέωση αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας”. Ωστόσο, στην περίπτωση της Τουρκίας, η Ευρώπη επιδεικνύει διπλή στάση, επιτρέποντας σε ένα υποψήφιο προς ένταξη κράτος να κατέχει παράνομα ευρωπαϊκό έδαφος. Παράλληλα, παρατηρούμε το οξύμωρο φαινόμενο, όπου κράτη-μέλη της Ένωσης συνεχίζουν να πωλούν στρατιωτικό εξοπλισμό στην Τουρκία, ενισχύοντας έτσι μια χώρα που αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας και προβαίνει σε συνεχείς προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η διατήρηση αυτής της πολιτικής οδηγεί την Ελλάδα σε μια κατάσταση διαρκούς αβεβαιότητας, καθώς οι διεθνείς εταίροι αποφεύγουν να λάβουν σκληρά μέτρα κατά της Άγκυρας, ακόμα και όταν αυτή επιδεικνύει επιθετική συμπεριφορά.
Η Εργαλειοποίηση της Μετανάστευσης και η Υβριδική Απειλή
Ένα άλλο ζήτημα που αναδείχθηκε στην Έκθεση Niinistö είναι η εργαλειοποίηση της μετανάστευσης από αυταρχικά καθεστώτα. Όπως ανέφερε ο ίδιος, “οι κυβερνήσεις πρέπει να είναι προετοιμασμένες για περιπτώσεις όπου κάποιοι κακόβουλοι θα προσπαθήσουν να τις φέρουν σε δύσκολη θέση μέσω υβριδικών τακτικών”. Η Ελλάδα γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει αυτό, καθώς το 2020 η Τουρκία επιχείρησε να δημιουργήσει κρίση στα σύνορα του Έβρου, χρησιμοποιώντας χιλιάδες μετανάστες ως μοχλό πίεσης.
Η ελληνική κυβέρνηση, λίγες εβδομάδες πριν, αντί να σταθεί στο πλευρό των Ελλήνων που αντιδρούσαν στη λαθρομετανάστευση, έστελνε δυνάμεις καταστολής εναντίον των κατοίκων των νησιών, που διαμαρτύρονταν για τη συσσώρευση παράνομων μεταναστών στα παράλια της Μικράς Ασίας και στον Έβρο και την ενδεχόμενη εισβολή. Εν τέλει, όμως, μπροστά στον φόβο του πολιτικού κόστους, αναγκάστηκε να κάνει το αυτονόητο και να μπλοκάρει συγκεκριμένα φυλάκια στον Έβρο, όπου η Τουρκία είχε επιχειρήσει να ασκήσει πίεση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Η αντιμετώπιση τέτοιων απειλών απαιτεί μια συνολική και συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική. Στην Έκθεση τονίζεται η ανάγκη συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και η διαμοίραση πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών. Ωστόσο, η ΕΕ εξακολουθεί να ακολουθεί μια πολιτική κατευνασμού απέναντι στην Τουρκία, γεγονός που της επιτρέπει να συνεχίζει τις προκλητικές της ενέργειες χωρίς σοβαρές κυρώσεις.
Συμπεράσματα και Πολιτικές Προτάσεις
Η Έκθεση Niinistö αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την αξιολόγηση των κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, αλλά και μια υπενθύμιση της αναγκαιότητας να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων. Η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα της Έκθεσης και να πιέσει για:
1. Αυστηρότερη πολιτική κυρώσεων κατά της Τουρκίας, που θα περιλαμβάνει το εμπάργκο όπλων και τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
2. Ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, με πραγματική αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών και συντονισμένη δράση έναντι απειλών.
3. Διαμόρφωση ενιαίας πολιτικής ασφαλείας στα σύνορα της ΕΕ, με τη δημιουργία μηχανισμών ταχείας αντίδρασης απέναντι σε υβριδικές απειλές.
4. Διπλωματική πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Κύπρου, ώστε να καταστεί σαφές ότι η κατοχή εδάφους ενός κράτους-μέλους δεν μπορεί να είναι ανεκτή στο πλαίσιο της ΕΕ.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμένει απλός παρατηρητής στις εξελίξεις. Η ασφάλειά της συνδέεται άμεσα με τη σταθερότητα της Ευρώπης, και η ΕΕ οφείλει επιτέλους να αναλάβει τις ευθύνες της. Αν δεν το πράξει, τότε η χώρα μας πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές στρατηγικές για την εθνική της ασφάλεια, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ανεξαρτησία από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις».
