Τον Ιανουάριο του 2023 το ελληνικό ποσοστό ανεργίας ήταν περίπου 11%, αλλά για τους νέους Έλληνες το ποσοστό ανεργίας, ήταν λίγο πάνω από 28%, το οποίο είναι εκπληκτικά υψηλό για την ηλικιακή τους ομάδα, μετρούμενο συνήθως από την ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών (Eurostat).

Και οι αριθμοί είναι συγκλονιστικοί τα τελευταία χρόνια. Τον Δεκέμβριο του 2021 η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ευρώπη, με 36% (Eurostat). Για να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο τα στοιχεία αυτά, η μακροχρόνια ανεργία (12 μήνες ή περισσότερο) για την Ελλάδα είναι τουλάχιστον ιλιγγιώδης από το 2018, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης). Το 2018, η ανεργία για το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ ήταν 27,76% σε σύγκριση με την Ελλάδα που ήταν το εντυπωσιακό 70,3%. Το 2019, το συνολικό ποσοστό ανεργίας του ΟΟΣΑ ήταν 25,8%, σε σύγκριση με την Ελλάδα με 70,2%. Το 2020, το συνολικό ποσοστό ανεργίας του ΟΟΣΑ ήταν 18,5%, σε σύγκριση με την Ελλάδα με 66,6%. Το 2021, το συνολικό ποσοστό ανεργίας του ΟΟΣΑ ήταν 28,2% σε σύγκριση με την Ελλάδα με 62,9%.

Αυτά είναι απολύτως συγκλονιστικά ποσοστά για την Ελλάδα, συγκρίνοντας τα ποσοστά ανεργίας της Ελλάδας με το ποσοστό ΟΛΩΝ των χωρών του ΟΟΣΑ. Και, η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ από το 2018! Αν αυτοί οι αριθμοί, όσο συγκλονιστικοί και αν είναι για την Ελλάδα, ως έθνος, μπορούμε μόνο να φανταστούμε πόσο υψηλότεροι είναι για την ανεργία των νέων.

Μάλιστα, οι Μακροοικονομικές Τάσεις έχουν δώσει στα ποσοστά ανεργίας των νέων στην Ελλάδα, τα οποία είναι εντυπωσιακά υψηλά: Το 2018 ήταν 36,87% Το 2019 ήταν 35,16 % Το 2020 ήταν 34,93%. Ωστόσο, τα ποσοστά ανεργίας των νέων ήταν ακόμη υψηλότερα για πολλούς μήνες κατά τη διάρκεια του 2020 και του 2021. Απλά κοιτάξτε τα στοιχεία για την
ανεργία των νέων στην Ελλάδα "πάνω από 40%" που δίνονται από το YCharts χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία από τη Eurostat: Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα 2020: Μάιος 47,9% Ιούνιος 43,1% Αύγουστος 41,8% Νοέμβριος 41,3% Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα 2021: Ιανουάριος 45,10 % Φεβρουάριος 40,8% Απρίλιος 47,8 %

Αυτά τα στατιστικά στοιχεία αντιπροσωπεύουν την ανεργία των νέων κατά τη διάρκεια του Μητσοτάκη/Νέα Δημοκρατία. Πρόκειται σαφώς για το κόμμα που
εκπροσωπεί την κακοποίηση της νεολαίας στην Ελλάδα. Το κόμμα αυτό δεν αντιπροσωπεύει το μέλλον της χώρας για την ελληνική νεολαία. Ας ανατρέξουμε στη λιτότητα μέσω της Νέας Δημοκρατίας (και του ΠΑΣΟΚ) που μεταφέρθηκε στην Ελλάδα…

Η λιτότητα το 2010 υπό τον Γιώργο Παπανδρέου/ΠΑΣΟΚ και το 2012 υπό τον Αντώνη Σαμαρά/Νέα Δημοκρατία, συμφώνησαν και οι δύο σε μεταρρυθμίσεις συμπεριλαμβανομένης της διάλυσης των κεντρικών δομών συλλογικών διαπραγματεύσεων. Οι αλλαγές που επηρέασαν ιδιαίτερα τους νέους περιλάμβαναν τη θέσπιση ειδικής σύμβασης (20% κάτω από τον κατώτατο μισθό), τη μείωση του εθνικού κατώτατου μισθού κατά 32% για τα άτομα κάτω των 25 ετών, τη μείωση των προθεσμιών κοινοποίησης των απολύσεων και τις επακόλουθες μειώσεις της αποζημίωσης, την προώθηση της μερικής απασχόλησης και της εργασίας ορισμένου χρόνου και τη δυνατότητα παρέκκλισης των εταιρικών συμβάσεων από τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις. Αυτές ήταν οι μεταρρυθμίσεις μετά την κρίση εκείνη την εποχή, που ήταν ένας πόλεμος εναντίον των νέων, με στόχο την εξαθλίωση τους, έτσι ώστε όταν υπάρξει και πάλι ανάπτυξη, οι εργοδότες να μπορούν να είναι πιο
κερδοφόροι διατηρώντας τους μισθούς σε χαμηλότερα επίπεδα.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές εισήγαγαν διακρίσεις εις βάρος των δικαιωμάτων των νέων, όπως ορίζονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων υποστήριξε ότι το δίκαιο της ΕΕ δεν εφαρμόζεται στις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ της Ελλάδας και της Τρόικας. Σε κάθε περίπτωση, η «νέα οικονομική διακυβέρνηση» της ΕΕ περιλαμβάνει μια άκρως παρεμβατική προσέγγιση στην πολιτική για την απασχόληση των νέων, αντιστρέφοντας το προ κρίσης πρότυπο του σεβασμού της εθνικής αυτονομίας και αρμοδιότητας επί των εργασιακών πολιτικών. Οι όροι που επισυνάπτονταν στο Δεύτερο Μνημόνιο το 2012 με Σαμαρά/Νέα Δημοκρατία απαιτούσαν μείωση των επιδομάτων ανεργίας κατά 22%, ενώ τα κριτήρια επιλεξιμότητας έγιναν αυστηρότερα και η διάρκεια των επιδομάτων μειώθηκε. Προτάθηκαν μέτρα κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων ελάχιστου εισοδήματος και της επέκτασης των παροχών σε μακροχρόνια ανέργους ή νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, αλλά καθυστέρησαν λόγω περιορισμένων οικονομικών πόρων…

Κατά συνέπεια, οι περισσότεροι νέοι παρέμειναν αποκλεισμένοι από την κοινωνική προστασία, ενώ ο ρόλος της οικογένειας στην προστασία των νεαρών μελών της υπονομεύθηκε, με σχεδόν 60.5 % οικογένειες να αγωνίζονται ήδη από το 2011. Ακόμη και σήμερα, το 30 % των Ελλήνων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Ευχαριστούμε ειλικρινά τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ που παρείχαν τόσο λίγη κοινωνική προστασία στους νέους ή τους μακροχρόνια ανέργους, μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, την εποχή των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με τα δύο πρώτα πακέτα λιτότητας. Και το μόνο που φάνηκε ήταν η ελληνική κοινωνική και πολιτική αναταραχή το 2010-2012, με τις διαδηλώσεις κατά της λιτότητας να κορυφώνονται με μνημονιακή και αντι-μνημονιακή ζάλη.

Στο πολιτικό τοπίο έγινε ανασχηματισμός του υπουργικού συμβουλίου τον Ιούλιο του 2011, με την παραίτηση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου να αντικαθίσταται από τον Λουκά Παπαδήμο που ήταν ο οικονομολόγος που μετέφερε την Ελλάδα από τη δραχμή στο ευρώ… και δύο εκλογές το 2012 που απομάκρυναν το φως από οποιαδήποτε δεσμευμένη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Τα κόμματα της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ δεν έδειξαν καμία προσπάθεια να βοηθήσουν τη νεολαία ως αποτέλεσμα της αποδοχής της λιτότητας, εκείνη την εποχή.

Ειδικά όμως για τη Νέα Δημοκρατία, υπήρχε δήθεν η μεγαλύτερη προσπάθεια περιορισμού της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα, με τη σημερινή περίοδο υψηλής ανεργίας της ελληνικής νεολαίας, που συνδέεται με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Δρ Πατρίσια Κυριακίδου

Καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας

Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου