Την ώρα που οι αριθμοί χορεύουν στα δελτία τύπου του Υπουργείου Οικονομικών και τα πρωτοσέλιδα αναπαράγουν το «success story» της ανάπτυξης, η πραγματικότητα της ελληνικής οικονομίας το Α’ Τρίμηνο του 2025 είναι αμείλικτη. Η χώρα υπονομεύει μόνη της τη μελλοντική της ευημερία. Οι επενδύσεις στερεύουν, η παραγωγή αδυνατεί να πάρει μπρος, οι εξαγωγές καταρρέουν και το ΑΕΠ αυξάνεται με το χειρότερο καύσιμο που μπορεί να έχει μια οικονομία: την ιδιωτική κατανάλωση εν μέσω ακρίβειας.
Η πιο ηχηρή προειδοποίηση έρχεται από το μέτωπο των επενδύσεων. Για πρώτη φορά από το 2018, η ετήσια μεταβολή τους γυρνά αρνητική, με πτώση -3,2% σε σύγκριση με το Α’ τρίμηνο του 2024. Το νούμερο αυτό δεν είναι απλώς αρνητικό, είναι καταδικαστικό, καθώς απέχει 9,3 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο της επταετίας. Επενδύσεις σημαίνουν παραγωγή, νέες δουλειές, έσοδα, εθνική αυτάρκεια. Χωρίς αυτές, η χώρα βαδίζει με δεμένα χέρια.
Η παραγωγή δεν τραβάει – Το ΑΕΠ αυξάνεται χωρίς ουσία
Παρά την αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2%, η παραγωγική μεταβολή περιορίζεται στο +1,55%, δείχνοντας μια απελπιστική πραγματικότητα. Το ΑΕΠ δεν “βγαίνει” από εργοστάσια, χωράφια ή προϊόντα, αλλά από υπερκατανάλωση και υπηρεσίες χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτό δεν είναι ανάπτυξη. Είναι ένα μπαλόνι που φουσκώνει επικίνδυνα.
Η ιδιωτική κατανάλωση αυξάνεται κατά μόλις 1,88%, καταγράφοντας τη χειρότερη θετική μεταβολή από το 2018. Η αύξηση αυτή δεν αντανακλά ευημερία. Είναι προϊόν αναγκαστικής επιβίωσης: τα νοικοκυριά αναγκάζονται να καταναλώνουν σε συνθήκες ακρίβειας, μειωμένης αγοραστικής δύναμης και υψηλών επιτοκίων. Η οικονομία κρατιέται στη ζωή με δανεικά και εισαγόμενη κατανάλωση.
Κατρακύλα εξαγωγών
Με αύξηση μόλις 2,15%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κινούνται στη χειρότερη τροχιά της επταετίας. Η διαφορά εισαγωγών-εξαγωγών παραμένει αρνητική, μεγαλώνοντας για 5η φορά σε 7 χρόνια το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Η Ελλάδα εισάγει όλο και περισσότερα και εξάγει όλο και λιγότερα, χάνοντας έδαφος σε έναν κόσμο που κινείται με ταχύτητα και τεχνολογική πρόοδο.
Ανάπτυξη μέσω ιδιωτικής κατανάλωσης
Για τέταρτο συνεχόμενο έτος, η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ συμβαδίζει σχεδόν απόλυτα με την ιδιωτική κατανάλωση. Το μοντέλο αυτό, όπου η ανάπτυξη στηρίζεται όχι σε παραγωγή αλλά στην εξάρτηση από τον εσωτερικό δανεισμό και τον τουρισμό, είναι βαθιά αντιπαραγωγικό και δυνητικά αυτοκτονικό. Οι αριθμοί το λένε καθαρά: η Ελλάδα δεν παράγει αρκετά για να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο.
Ώρα για εθνική παραγωγική ανασυγκρότηση
Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία, η χώρα φλερτάρει ανοιχτά με την ύφεση. Η πραγματική οικονομία παγώνει, οι εξαγωγές υποχωρούν, οι παραγωγικές επενδύσεις εξαφανίζονται. Σε λίγο, ούτε ο τουρισμός, ούτε τα δανεικά της Ε.Ε. θα αρκούν. Η Ελλάδα οδεύει προς μια εθνική, οικονομική αναμέτρηση με τις συνέπειες της εσωτερικής της διάλυσης.
Ο μόνος δρόμος είναι η επανεκκίνηση της παραγωγής, η αυτοδύναμη γεωργία και βιομηχανία, η τεχνολογική επένδυση με ελληνικό πρόσημο, η εκπαίδευση που φέρνει τεχνική επάρκεια και όχι μόνο πτυχία. Χωρίς αυτά, το “θαύμα της ανάκαμψης” θα είναι το χρονικό μιας προαναγγελθείσας κατάρρευσης.
