Υπερμέγεθες είναι έργον το καλώς άρχειν

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Βαλασίδη “Ξενοφώντος μάναντζμεντ. Σύγχρονες απόψεις από την Αρχαιότητα”, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΔΟΧΩΡΑ).

Οι αρχές της ηγεσίας αλλά και η πρακτική της είναι έννοιες που παραμένουν αναλλοίωτες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και εφαρμόζονται σε κάθε μορφής οργάνωση. Ελάχιστα διαφέρει ο ηγέτης στον στρατό, τον δημόσιο τομέα, την επιχείρηση ή τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Αυτό αποδεικνύει και ο Σωκράτης στην συζήτηση του με το Νικομαχίδη. Αλλά και σήμερα βλέπουμε επιτυχημένους στρατιωτικούς και διευθυντές του δημοσίου να μεταπηδούν στον ιδιωτικό τομέα και να διοικούν με επιτυχία.

ΝΙΚΟΜΑΧΙΔΗΣ: -Μα το Δία, Σωκράτη, ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα ακούσω από σένα, ότι οι καλοί διευθυντές (μάνατζερ) είναι δυνατό να είναι καλοί στρατηγοί.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: -Λοιπόν, δεν είναι καθήκον και των δύο να προετοιμάζουν τους υφιστάμενούς τους ώστε να είναι υπάκουοι και ευπειθείς;

-Το να αναθέτουν στους κατάλληλους την εκτέλεση κάθε έργου δεν είναι αποστολή και των δύο;

-Το να κάνουν τους υφιστάμενους ευμενείς προς αυτούς, δεν είναι συμφέρον και των δύο;

-Και το να προσελκύουν συμμάχους (συνεργάτες – συνεταίρους) και βοηθούς παραδέχεσαι ότι συμφέρει και στους δύο ή όχι;

-Λοιπόν, πρέπει και οι δύο να έχουν την ικανότητα να διαφυλάσσουν τα υπάρχοντά τους, να είναι επιμελείς και εργατικοί στα έργα τους;

ΝΙΚΟΜΑΧΙΔΗΣ: -Αλλά το να μάχονται δεν είναι πλέον έργο και των δύο.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: -Αλλά αντιπάλους (ανταγωνιστές) δεν έχουν και οι δύο; Λοιπόν συμφέρει και στους δύο να νικούν τους αντιπάλους;

-Μην περιφρονείς, Νικομαχίδη, τους οικονομολόγους (μάνατζερ), γιατί η διοίκηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων στο μέγεθος μόνον διαφέρει από τη διοίκηση των δημοσίων. Ως προς τα άλλα, είναι όμοια περίπου και το σπουδαιότερο ότι κανένα από τα έργα αυτά δεν εκτελείται χωρίς ανθρώπινους πόρους, ούτε με άλλους ανθρώπους εκτελούνται τα ιδιωτικά και με άλλους τα δημόσια έργα. Όσοι λοιπόν γνωρίζουν καλά να διοικούν τους ανθρώπινους πόρους, διευθύνουν καλά και τα ιδιωτικά και τα δημόσια έργα. Αυτοί που έχουν άγνοια, διευθύνουν πλημμελώς και τα δύο.

Απομνημονεύματα Γ Ⅳ

Εγώ βεβαίως υποστηρίζω, είπε ο Σωκράτης, ότι οποιονδήποτε τομέα κι αν διοικεί κάποιος, αν γνωρίζει όσα απαιτούνται και μπορεί να τα αποκτήσει, είναι δυνατόν να είναι καλός ηγέτης είτε επιχείρησης, είτε δημοσίου οργανισμού, είτε στρατεύματος.

Απομνημονεύματα Γ Ⅳ

Το να συνδυάζεις τις μεθόδους που εξασφαλίζουν σωματική δύναμη και υγεία, την προετοιμασία για πόλεμο και τη διοίκηση της επιχείρησης, όλα αυτά μου φαίνονται αξιοθαύμαστα.

Οικονομικός Ⅻ

Η γεωργία μας διδάσκει να διοικούμε: όσο χρειάζονται άνθρωποι για να πολεμήσουν τον εχθρό, άλλο τόσο είναι απαραίτητοι για να εργασθούν στην καλλιέργεια της γης. Για να είσαι ικανός γεωργός, πρέπει να κάνεις τους εργάτες πρόθυμους και να υπακούουν με τη θέλησή τους. Το ίδιο ισχύει και για τον στρατιωτικό ηγέτη. Πρέπει να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα ανταμείβοντας αυτούς που εκτελούν σωστά και τιμωρώντας τους απείθαρχους. Συχνά ο γεωργός πρέπει να υποκινεί τους εργάτες του, όπως κάνει και ο στρατηγός με τους οπλίτες. Οι σκλάβοι έχουν την ίδια ανάγκη ελπίδας, όπως και οι ελεύθεροι. Χρειάζονται ίσως και περισσότερη για να μείνουν.

Οικονομικός Ⅴ

Αλλά ως προς την ηγετική ικανότητα, για οποιαδήποτε δραστηριότητα κι αν πρόκειται, πολιτική, επιχειρήσεις, στρατός οι άνθρωποι δεν έχουν την ίδια εξυπνάδα.

Οικονομικός ⅩⅪ