Η Τουρκία έχει παρουσιάσει λίστα απαιτήσεων στους εταίρους της στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να συναινέσει στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Και στην λίστα αυτή βρίσκεται, όπως φαίνεται, και η Κύπρος, όπως συνέβη και στο παρελθόν, για παράδειγμα στο Σχέδιο Ανάν το 2004. Τότε οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να πείσουν την Τουρκία να επιτρέψει την διέλευση των αμερικάνων στρατιωτών μέσα από το έδαφος της στο βόρειο Ιράκ και της προσέφεραν δύο κίνητρα: Αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια σε δωρεές και πιστώσεις και την Κύπρο υπό την μορφή του Σχεδίου Ανάν.
Τώρα ο Ερντογάν αξιοποιεί το ισχυρό χαρτί της ομοφωνίας, μπλοκάροντας την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην βορειοατλαντική συμμαχία. Και ενόψει τούτου έχει αρχίσει το γνωστό ανατολίτικο παζάρι. Μια μέθοδος που χρησιμοποιείται πάντα από την επεκτατική Τουρκία και πολλές φορές αποδίδει.
Πως βρέθηκε σε αυτήν την συζήτηση, σε αυτό το παζάρι η Κύπρος; Η πληροφορία, η οποία δημοσιεύτηκε σε βρετανική εφημερίδα, την Express.co.uk, φέρει την Κύπρο στα ανταλλάγματα που ζητεί η κατοχική Τουρκία. Ένα «έργο» ,το οποίο έχουμε παρακολουθήσει πολλές φορές στο παρελθόν.
Η εφημερίδα επικαλείται τουρκικές πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να βάλει στο τραπέζι ζήτημα αναγνώρισης του ψευδοκράτους, ως μέρος των διαπραγματεύσεων, για να επιτραπεί στην Φινλανδία και στην Σουηδία να ενταχθούν στην βορειοατλαντική συμμαχία. Η Express.co.uk αναφέρει στο δημοσίευμά της ότι «πηγή κοντά στον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ επιβεβαίωσε ότι ο τελευταίος τηλεφώνησε στον πρόεδρο Ερντογάν για να ζητήσει να τεθεί στο τραπέζι το καθεστώς της επίσημα μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας στις συνομιλίες για το ΝΑΤΟ». Υποστήριξε δε, ότι ο Τατάρ πήρε θετική απάντηση από τον Ερντογάν. Πόσο εφικτός είναι αυτός ο στόχος; Έθεσε αυτήν την αξίωση η Άγκυρα, μέσα στο πλαίσιο της τακτικής της να εγείρει πολλές απαιτήσεις, προσδοκώντας ότι κάποιες από αυτές θα ικανοποιηθούν; Αυτό που εγείρεται για την Κύπρο αποτελεί στρατηγικό στόχο αν και στην Άγκυρα γνωρίζουν πως η αναγνώριση του ψευδοκράτους δεν είναι εύκολο εγχείρημα.
Είναι προφανές πως, σε μια εποχή που όλα αλλάζουν και στην ανακατανομή της ισχύος η κατοχική Τουρκία είναι μέρος εκείνων των χωρών που θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του νέου σκηνικού, όλα είναι πιθανά. Άλλωστε, οι ΝΑΤΟϊκοί θα ζυγίσουν καλά τα δεδομένα, κι εάν η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θεωρείται μείζονος σημασίας στρατηγική επιλογή, που ανατρέπει ισορροπίες στην περιοχή και «περικυκλώνει» την Ρωσία, τότε δεν θα υπολογίσουν τις παράπλευρες απώλειες.
Στην προκειμένη περίπτωση, η παράπλευρη απώλεια θα είναι η Κύπρος. Ως γνωστόν, το αφήγημα ότι οι Έλληνες στην Κύπρο εμποδίζουν την «λύση», δηλαδή την πλήρη παράδοσή της στην Τουρκία και πως «θύματα» είναι οι τουρκοκύπριοι, οι οποίοι ζουν σε «απομόνωση», καλλιεργείται αρκετά χρόνια. Και πάντα μέσα από αυτό το αφήγημα ξεπροβάλλει ο «μπαμπούλας» της αναγνώρισης.
Συνεπώς, το σενάριο αυτό, αν και υποθετικά ακραίο, δεν μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου απομακρυσμένο ή να υποβαθμιστεί. Ακόμα και εκείνοι, που θεωρούν πως μια τέτοια κίνηση θα δημιουργήσει κακό προηγούμενο στις διεθνείς σχέσεις, καθώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μπορούν να ακολουθήσουν, φαίνεται να ξεχνούν πως σήμερα βιώνουμε μεγάλες ανατροπές. Σημειώνονται ήδη αλλαγές, που κάποτε δεν μπορούσαν να θεωρηθούν μέρος του γεωστρατηγικού γίγνεσθαι. Όπως είναι σήμερα ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιστροφή των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή.
Και για το τέλος, κάτι άλλο σημαντικό για όσους γνωρίζουν πως σκέφτεται και πράττει η Τουρκία: Πάντα επιλέγει την κρίσιμη στιγμή, την κατάλληλη συγκυρία, για να θέτει τις παράνομες και παράλογες αξιώσεις της. Και επιμένει σε αυτές μέχρι να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της.
Γιώργος Μάστορας
