Γράφει ο Λάμπρος Χουλιαράς
ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ. έ.α.
Υποψήφιος Βουλευτής Ευβοίας
Το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου αποτελεί το σημαντικότερο κομμάτι του Ελληνισμού, είναι το μέρος, που προσδίδει στο έθνος μας μέγιστο κύρος στη γεωπολιτική σκακιέρα, που ενοποιεί τον ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ Ελλάδος και Κύπρου, που δύναται να μας βγάλει από την οικονομική καχεξία και να μας καταστήσει ισχυρό και ανεξάρτητο, ως έθνος. Το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκικών προκλήσεων, διότι κατέχει μια πλεονεκτική και κομβική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το Καστελόριζο, όταν πληροφορήθηκε το περίφημο Σχέδιο Άτσεσον (υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ) του 1964. Στο αρχικό σχέδιο, η Κύπρος θα παραχωρείτο στην Ελλάδα εκτός της Καρπασίας, όπου θα εγκαθίστατο μια στρατιωτική βάση της Τουρκίας παρόμοια με τις Βρετανικές βάσεις στο νησί, χωρίς χρονικά περιθώρια και επιπλέον το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου θα παραχωρείτο στην Τουρκία. Η Ελληνική πλευρά απέρριψε αμέσως (και σωστά) αυτό το σχέδιο. Ο Άτσεσον επανήλθε προτείνοντας μια αλλαγή, στο β΄ Σχέδιο Άτσεσον, που προέβλεπε ότι η Τουρκία θα διατηρούσε την Καρπασία μόνο για 50 χρόνια και η Τουρκία απέρριψε το νέο σχέδιο, πριν προλάβει να πάρει θέση η Αθήνα. Όπως έχω ξανά πει, το Σχέδιο Άτσεσον ήταν προσεκτικά σχεδιασμένο. Όταν παρατηρήσει κανείς πόσο μικρά είναι τα νησιά αυτά, εύκολα θα αντιληφθεί ότι η Τουρκία δεν επιθυμούσε μια τέτοια ανταλλαγή, αλλά ούτε και η Ελλάδα ήταν διατεθειμένη να παραδώσει αυτό το κρίσιμο ελληνικό έδαφος, όσο μικρό και να ήταν αυτό, διότι Κύπρος χωρίς το Σύμπλεγμα αυτό δεν έχει την σημαντικότητα που έχει με αυτό, καθότι ο «κρίκος» δεν θα υφίσταται.
Αλλά ο Άτσεσον είχε κάτι άλλο στο μυαλό του. Οι Αμερικανοί, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, γνώριζαν την αξία των υδρογονανθράκων και είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για τον μεγάλο ορυκτό πλούτο της περιοχής. Τότε βέβαια υπήρχε μόνο η έννοια της υφαλοκρηπίδας, αλλά οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι και τα νησιά, βάσει της Συνθήκης της Γενεύης του 1957, διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Έτσι σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Δωδεκανήσσων-Κρήτης και Κύπρου θα ανήκε στην Τουρκία, εάν είχε δεχθεί να πάρει το Καστελόριζο, κάτι που βέβαια δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, διότι το σχέδιο Ατσεσον έχει ήδη απορριφθεί από το 1964. Στη συνέχεια, μετά από 10 χρόνια όταν έγινε η εισβολή των Τούρκων στη Κύπρο και σχεδιάστηκε από τον Αμερικανό Υπουργό των Εξωτερικών Henry Kissinger η διχοτόμηση της, ενώ θα αναμένετο να γίνει αυτή με κάθετο άξονα, καθότι οι περισσότεροι Τ/Κυπριοι κατοικούσαν στα ορεινά της Πάφου, αυτή εν τέλει έγινε, περίπου οριζόντια, προκειμένου οι Τούρκοι να κατέχουν το ευπορότερο, το πλουσιότερο και με τις μεγαλύτερες ακτές βόρειο τμήμα της, με αντάλλαγμα όμως την γειτνίαση της ελλαδικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας, που προσδίδουν οι ν/δυτικές ακτές της Πάφου με τις ανατολικο/νότιες του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου. Η επιλογή αυτή των Αμερικανών έγινε, προφανέστατα διότι ήθελαν να επενδύσουν στην εκμετάλλευση των πλούσιων υδρογονανθράκων της ελλαδο-κυπριακής υφαλοκρηπίδας, μετά την ανοχή τους στην εισβολή και κατοχή της βορείου Κύπρου από τους Τούρκους, ως δώρο.
Οι Ελληνικές κυβερνήσεις, μετά το 1974, απεδείχθησαν εντελώς ανίκανες και αγεωγράφητες, διότι αγνοούσαν ότι το σύμπλεγμα του Καστελόριζου (Καστελόριζο, Ρω, Στρογγύλη, κ.ά) δεν ανήκει μόνο στο μικρό Αιγαίο αλλά στη μεγάλη Μεσόγειο όπως και η Κύπρος μας και ότι προορισμός του είναι να ενώνει τον Ελληνισμό στη Μεσόγειο, αλλά και να τον επεκτείνει προς τη Μέση Ανατολή.
Έτσι, όπως είναι γνωστόν, οι δεκάδες συνομιλίες(περίπου 64) μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, δεν συμπεριλάμβαναν το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Συζητούσαν το θέμα της υφαλοκρηπίδας, το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης, με χάρτες που έδειχναν διαφορετικά μεγέθη αιγιαλίτιδας ζώνης, που κυμαίνονταν κατά περιοχή σε 6, 8, 10 και 12 ν.μ., για ζωτικά συμφέροντα των Τούρκων στο Αιγαίο, για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Όταν επισκέφθηκε την Αθήνα, τον Δεκέμβρη του 2017, ο Πρόεδρος Ερντογάν συμφώνησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό να συνεχιστούν αυτού του είδους οι συνομιλίες, χωρίς όμως το σύμπλεγμα Καστελόριζου/ Μεγίστης.
Ο Ταγίπ Ερντογάν αντιλαμβανόμενος την ανικανότητα αλλά και την έλλειψη εθνικής στρατηγικής εκ μέρους των διαχρονικά ελλαδικών κυβερνήσεων έχει στρέψει την προσοχή του στο τρίγωνο Καστελόριζο-Κύπρος-Κρήτη, για το οποίο ο ειδικός στους υδρογονάνθρακες, καθηγητής Αντώνης Φώσκολος έχει υπολογίσει την ποσότητα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου σε 50 δις. βαρέλια, που σε σημερινές τιμές αποτιμώνται σε ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. (Το φυσικό αέριο υπολογίζεται σε βαρέλια, για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης με το πετρέλαιο).
Ο κύριος λόγος πανικού του Ερντογάν είναι η συμπεριφορά του αμερικανικού κολοσσού ExxonMobil, που όχι μόνο αγνοεί τις απειλές του Ερντογάν στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά ετοιμάζεται να αρχίσει έρευνες και στα δύο οικόπεδα που της παραχωρήθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση στα θαλάσσια σύνορα με την Λιβύη, όπου φημολογείται ότι τα κοιτάσματα είναι τα μεγαλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου.
Το έτος 2019 και ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται ότι πρέπει τώρα να κινηθεί και να δημιουργήσει προηγούμενο (precedent) σε περίπτωση που χρειαστεί να προσφύγει σε επιδιαιτησία για την οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας. Για αυτό βομβαρδίζει το τρίγωνο (Καστελόριζο-Κύπρος-Κρήτη) με ένα μπαράζ NAVTEX, με πολεμικά πλοία, με υποτιθέμενες έρευνες και εξορύξεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ερντογάν, μετά το ταξίδι του στην Αθήνα, έχει αυξήσει τις απαιτήσεις του. Τον βλέπουμε να προσπαθεί να βυθίσει ένα πλοίο του Λιμενικού στα Ίμια, να ζητά την επιστροφή στην Τουρκία 18 ελληνικών νησιών, να αιχμαλωτίζει δύο Έλληνες στρατιωτικούς στον Έβρο, να ισχυρίζεται ότι τα Ίμια είναι τουρκικά, η κυβέρνησή του να αναφέρεται πλέον ανοικτά σε «γαλάζια πατρίδα», συμπεριλαμβάνοντας μέσα σε αυτήν το μισό Αιγαίο και όλη την Βόρειο Ανατολική Μεσόγειο αγνοώντας παντελώς την ύπαρξη της μισής Ελλάδος και ολοκλήρου της Κύπρου. Μάλιστα προβαίνοντας σε μία προσχεδιασμένη και θεαματική ενέργεια, συνάπτει στις 27-11-2019, συμφωνία, οριοθέτησης Τουρκο-Λιβυικής ΑΟΖ και στρατιωτικής συνεργασίας.
Η Ελληνική κυβέρνηση, αντί να είναι προετοιμασμένη, καθότι ήταν γνωστό ότι επίκειται η συμφωνία αυτή και να ενεργήσει για την αποτροπή της άρχισε να κλαψουρίζει και να προβαίνει σε ατέρμονες και σπασμωδικές κινήσεις, χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι, αφού δεν θέλησε να προλάβει την αρνητική αυτή εξέλιξη, δεν θέλησε και να εκμεταλλευτεί την υπογραφή της παράνομης και επεκτατικής συμφωνίας αυτής, ως θεο – σταλθείσα, να την θεωρήσει απειλή για τα εθνικά μας συμφέροντα που αντιβαίνει και το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης και να κάνει χρήση πάραυτα προνοιών του Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης, κλείνοντας κόλπους, επεκτείνοντας την αιγιαλίτιδα ζώνη μας στα 12 ν.μ., ανακηρύσσοντας ΑΟΖ και οριοθετώντας αυτήν προς ανατολάς με αυτήν της Κυπριακή Δημοκρατίας, προέβει στη σύναψη μίας κολοβής συμφωνίας με την Αίγυπτο μέχρι τον 28ο μεσημβρινό, παραχωρώντας το μεγαλύτερο τμήμα του κοιτάσματος ΄΄ΗΡΟΔΟΤΟΣ΄΄ στην Αίγυπτο και φαλκιδεύοντας την προοπτική κοινής επαφής ελλαδικής και κυπριακής ΑΟΖ, αφού αποδέχτηκε μειωμένη επήρεια ακόμη και για την Κρήτη.
Κύριος στόχος του Ερντογάν σήμερα είναι πλέον, ξεκάθαρα, να περιορίσει την Ελλάς εντός των 6 ν.μ., να την αποκόψει από τη Κύπρο, να διαρρήξει την ενότητα του εθνικού μας χώρου και να μας στερήσει πόρους που θα μας καθιστούσαν ισχυρούς και ανεξάρτητους. Εμπόδιο στις επιδιώξεις αυτές του Τουρκικού Αναθεωρητισμού, αποτελούν, η χάραξη εθνικής στρατηγικής, η εθνική συνοχή και η ανάδειξη του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου, ως ενιαίο υποκείμενο κυριαρχικών δικαιωμάτων πλήρους επήρειας, συμπεριλαμβανομένου της νήσου Στρογγύλης.
Η Τουρκία για να αντιμετωπίσει και υπερκεράσει τα πάρα πάνω εμπόδια, έχει καταφέρει να διεισδύσει στην πολιτική και οικονομική ελίτ της χώρας, που ως Δούρειος Ίππος εκφράζεται και ενεργεί, πάνω στον άξονα της σοβινιστικής πολιτικής των γκρίζων Λύκων, παραχωρώντας κυριαρχία και ζωτικά κυριαρχικά δικαιώματα, με μοναδικό διακύβευμα την διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης τους στη χώρα. δηλ. Αυτά που διεκδικούν οι Τούρκοι και με ενδεχόμενο πόλεμου, είναι πρόθυμοι να τους τα εκχωρήσουν αμαχητί αρκεί να μην απολέσουν τα κεκτημένα τους. Προς αυτή την κατεύθυνση εναγωνίως έχουν συστρατευθεί, ενεργούν και προπαγανδίζουν απροκάλυπτα και υπερκομματικά.
Είναι αυτοί που απείλησαν και πίεσαν την Κυπριακή Δημοκρατία, το 2003, όταν οριοθετούσε την μεταξύ τους ΑΟΖ με την Αίγυπτο να την τραβήξει κατά 8 ν.μ. δυτικότερα «έτσι ώστε να μην έχουμε προβλήματα, με τους Τούρκους στην οριοθέτηση της ΑΟΖ του Καστελλορίζου», όπως είπαν και είναι οι ίδιοι που ήθελαν το σχέδιο Αναν, για να διαλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία και να ελέγξει η Τουρκία ολόκληρο το νησί, είναι οι ίδιοι που άφησαν τη Στρογγύλη ακατοίκητη εδώ και 40 χρόνια, για να μην δυνάμεθα να προβάλλουμε το σύμπλεγμα ως κατοικημένο αλλά ως μεμονωμένους νήσους, προκειμένου οι ίδιοι σήμερα, κατέχοντες ανώτατες πολιτικές και υπεύθυνες θέσεις να λένε: ΄΄ αν πούμε στους ξένους ότι το Καστελλόριζο έχει ΑΟΖ θα μας πάρουν με τις πέτρες ΄΄
Οι αυξανόμενες τουρκικές προκλήσεις, τα σενάρια μυστικής διπλωματίας μεταξύ Αθήνας- Άγκυρας και η αμέλεια των ελληνικών κυβερνήσεων να υιοθετήσουν μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) θέτουν σε κίνδυνο τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα σε μια περίοδο, που η Ελλάδα εμφανίζεται τρωτή σε διεθνείς πιέσεις.
Από το 1922 και την συνθήκη της Λωζάνης οι Τούρκοι είχαν μεγάλες ακτές, αλλά δεν διέθεταν μεγάλη θάλασσα καθότι προβλέπεται η νησιωτική επέκταση των μέχρι 3 ν.μ., το 1964 αρνήθηκαν με το Σχέδιο Άτσεσον να βγουν στη Μεσόγειο και το 74 με την εισβολή, προτίμησαν τα πολλά και τα καλά, μετά το 1982 συνειδητοποίησαν ότι η θάλασσά τους περιορίστηκε και άλλο. Εκείνη την χρονιά, με την UNCLOS θεμελιώθηκε η νέα έννοια του Δικαίου της Θάλασσας, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), που περιόριζε και άλλο την θάλασσά τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι άρχισαν έναν επικίνδυνο ρητορικό πόλεμο, εκτός δύο θερμών εξαιρέσεων (1987, 1996), αλλά από το 2019 άρχισαν να προβάλουν και παρανοϊκές απαιτήσεις που σίγουρα θα ενταθούν.
Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η Ελλάδα τα σχέδια του Ερντογάν είναι, άμεσα και πριν είναι πολύ αργά, να προβεί, στο κλείσιμο κόλπων-χάραξη ευθειών γραμμών, σε επέκταση της Αιγιαλίτιδας ζώνης της στα 12 ν.μ. και σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με αυτή της Κύπρου, βάσει της μέσης γραμμής, με αποτέλεσμα η Τουρκία να μην έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και ασφαλώς με τη Λιβύη.
Βέβαια, η Τουρκία θα αντιδράσει και θα προβεί είτε σε επιθετική ενέργεια είτε θα ζητήσει την παρέμβαση του Δικαστηρίου της Χάγης και όχι του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δίκαιου της Θάλασσας που εδρεύει στο Αμβούργο, αφού δεν είναι μέλος της UNCLOS. Η Τουρκία θα προσπαθήσει να πείσει την Χάγη ότι το σημείο οριοθέτησης ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο παραβιάζει τους κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας, καθότι παραβιάζει την Τουρκο-Λιβυική ΑΟΖ και επιπλέον η Στρογγύλη, ως μικρά, αποκομμένη, ακατοίκητος νησίδα, στερείται οικονομικής ζωής και θα ζητήσει θαλάσσια σύνορα και με την Αίγυπτο, υποστηρίζοντας ότι ελληνοκυπριακή οριοθέτηση δεν δύναται να γίνει, διότι η αρχή της ευθυδικίας (equity), της αναλογικότητας και της κατανόησης υπερισχύει της αρχής της μέσης γραμμής και συνεπώς δεν δύναται να αποδοθεί πλήρη επήρεια κυριαρχικών δικαιωμάτων στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου και ιδίως στη ακατοίκητη νησίδα της Στρογγύλης. Η Ελλάδα θα πρέπει να απορρίψει αυτή τη θέση της Τουρκίας κάνοντας σαφές προς πάσα κατεύθυνση πως η επέκταση των χωρικών μιλίων από τα έξι στα δώδεκα είναι μονομερώς ασκούμενο κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας το οποίο δεν τυγχάνει διαπραγματεύσεως, και εν συνεχεία να προβεί στην επέκταση σε όλη την επικράτεια.
