Στις 16 Αυγούστου συμπληρώθηκαν 49 χρόνια από την επιχείρηση του ΑΤΤΙΛΑ ΙΙ στη Μεγαλόνησο.
Η Τουρκική απόβαση που είχε γίνει τον Ιούλιο του 1974 με πρόσχημα τη προστασία του Τουρκικού πληθυσμού της Κύπρου, είχε επιτύχει τη δημιουργία προγεφυρώματος στο βόρειο τμήμα του νησιού που αναλογούσε μόλις στο 2% της συνολικής έκτασης. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκική πλευρά επίσημα επικαλείται ότι η απόβαση έγινε κατόπιν εκκλήσεως του Μακαρίου από την έδρα του ΟΗΕ μετά την ανατροπή του από την κυβέρνηση του Ιωαννίδη. Ο Ιωαννίδης τον ανέτρεψε με το πραξικόπημα του Σαμψών, διότι από το 1960 που αυτονομήθηκε η Κύπρος αντιδρούσε σθεναρά σε κάθε προσπάθεια Ένωσης με την Ελλάδα.
Στην Ελλάδα είχε ολοκληρωθεί η Γενική Επιστράτευση. Η κυβέρνηση του Ιωαννίδη είχε αντικατασταθεί από πολιτική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Κων/νου Καραμανλή. Η τότε σύγκριση Μαχητικής Ισχύος Ελλάδας – Τουρκίας δεν άφηνε πολλά περιθώρια νίκης στην Τουρκία σε περίπτωση γενικευμένης σύρραξης μεταξύ των δύο Κρατών. Η Ελλάδα υπερτερούσε ποιοτικά τόσο σε Ναυτικό όσο και στον αέρα. Το εδαφικό πλεονέκτημα του Έβρου αντιστάθμιζε θαυμάσια την αριθμητική υπεροχή του Τουρκικού Στρατού.
Οι πολεμικές επιχειρήσεις μετά τη δημιουργία του Τουρκικού προγεφυρώματος είχαν διακοπεί κατόπιν επεμβάσεως των Μεγάλων Δυνάμεων και του ΟΗΕ και επικρατούσε κάποιας μορφής εκεχειρία. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες ναυάγησαν τη νύχτα της 14 Αυγούστου 1974. Οπότε τον λόγο πήραν τα όπλα προκειμένου να εφαρμοσθεί ο άγραφος νόμος του πολέμου που επιβάλλει το δόγμα “Ο κατέχων καλώς κατέχει”.
Η τότε Ελληνική Κυβέρνηση Καραμανλή απεφάνθη ότι η “Κύπρος κείται μακράν” και ακούσθηκε τότε από χείλη “Δημοκρατικών” ότι “Δεν μας νοιάζει τί κάνουν οι Τούρκοι, αρκεί που έπεσε η Χούντα”
Αποτέλεσμα αυτών των ιδεολογιών ήταν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να παρακολουθούν από τη τηλεόραση την επέμβαση των Τούρκων που επωνομάσθη ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ κατά την οποία οι συντριπτικά υπέρτερες Τουρκικές δυνάμεις να έχουν απέναντί τους μόνο την ΕΛΔΥΚ (επιπέδου Συντάγματος) και την Κυπριακή Εθνοφρουρά χωρίς βαρύ οπλισμό, χωρίς αεροπορική και ναυτική υποστήριξη, και κυρίως χωρίς ενισχύσεις από την Ελλάδα, και χωρίς επιχειρήσεις αντιπερισπασμού στον Εβρο ή στη Σμύρνη.
Ο γράφων το άρθρο τούτο υπηρετούσε τότε σαν ανθυπολοχαγός στο 204 Τάγμα Πεζικού. Όλοι οι στρατιώτες ήταν επιστρατευθέντες έφεδροι. Σε αντίθεση με την προπαγάνδα ορισμένων κομμάτων του “Δημοκρατικού τόξου” περί δήθεν “επιστράτευσης παρωδία” , η πραγματικότητα ήταν ότι επικρατούσε ηθικό ακμαιότατο και το μόνο παράπονο των εφέδρων ήταν “Τί κάνουμε εδώ στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα και δεν πάμε να κτυπήσουμε στον Έβρο ?”
Οι απομονωμένες Ελληνικές δυνάμεις της Κύπρου επόμενο ήταν να συνθλιβούν κάτω από το βάρος των πολλαπλασίων Τουρκικών δυνάμεων που διέθεταν τοπική αεροπορική και ναυτική υπεροχή καθώς και την “ανοχή” των υποτιθεμένων συμμάχων μας.
Το μέγιστο βάρος της άμυνας έπεσε την ΕΛΔΥΚ. Οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ πολέμησαν επί τρείς μέρες σαν λιοντάρια. Κανείς δεν λιποψύχησε και δεν λιποτάκτησε. Στο τέλος της μάχης από το προσκλητήριο έλλειπαν 83 πολεμιστές που έμειναν για πάντα στη γή της Κύπρου “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι”.
Ο αρχαιότερος από τους νεκρούς ήρωες της μάχης της ΕΛΔΥΚ ήταν ο λοχαγός Μηχανικού Σταυριανάκος Σωτήριος από το χωριό Σκουτάρι της Ανατολικής Μάνης. Κάθε χρόνο στις 16 Αυγούστου πραγματοποιείται μνημόσυνο στην προτομή του ήρωα που κοσμεί την πλατεία του χωριού. Το Εθνικό Κόμμα ΕΛΛΗΝΕΣ όπως κάθε χρόνο παρέστη στην εκδήλωση και ο πρόεδρος Χατζηλιάδης Δημήτριος κατέθεσε στεφάνι.
Εδώ οφείλουμε να τονίσουμε ότι η Ελληνική Πολιτεία της Μεταπολίτευσης έχει απαξιώσει τη θυσία εκατοντάδων νέων ανθρώπων που εφονεύθησαν ή έμειναν ανάπηροι στις σκληρές μάχες του 1974 διότι επισήμως ΠΟΤΕ δεν έγινε αυτός ο πόλεμος. Λόγω αυτών των φοβικών συνδρόμων (άραγε έναντι ποιας απειλής;) οι άνθρωποι αυτοί που ενεπλάκησαν σε αυτή τη σύρραξη αντιμετωπίζουν φοβερές γραφειοκρατικές διαδικασίες από το Ελληνικό Δημόσιο γιά θέματα συνταξιοδοτικά, υγειονομικής κάλυψης κ.λ.π. Οι εκδηλώσεις τιμής για τους νεκρούς πολεμιστές γίνονται με ιδιωτική πρωτοβουλία, οι δε αρμόδιες κρατικές αρχές καλούνται απλά σαν μακρινοί συγγενείς χωρίς να συνεισφέρουν σε τίποτα.
Εδώ δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε τις βαριές ευθύνες που φέρουν οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης για την εξέλιξη του Κυπριακού, τις οποίες αποσείουν από πάνω τους καλυπτόμενες πίσω από ένα απόρρητο φάκελο της Κύπρου, που κοντά μισό αιώνα μετά τα γεγονότα, ανοίγει “επιλεκτικά” και δίνει στη δημοσιότητα έγγραφα απλά και μόνο για να συντηρούν εσαεί το αφήγημα “Οτι για όλα φταίει η χούντα” .
Δημήτριος Χατζηλιάδης
Ταξίαρχος ε.α.
τ. Καθηγητής Σχολής Ευελπίδων Στρατιωτικής Γεωγραφίας