Άρθρο του Μιχαήλ Παναγιωτόπουλου,
Αντιναυάρχου (ε.α.) ΠΝ
Στην Ελεύθερη Ώρα της Κυριακής
Από τον περασμένο Ιούλιο του 2020, οι χειρισμοί της κυβέρνησης του Μητσοτάκη και ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην εξωτερική μας πολιτική και τις σχέσεις μας με την γείτονα Τουρκία, μπορούν επιεικέστατα να χαρακτηριστούν ως παταγώδεις αποτυχίες.
Η αρχή έγινε με το μνημόνιο Τουρκίας – Σάρατζ σχετικά με την ΑΟΖ Λιβύης - Τουρκίας, μια συμφωνία που έχει κατατεθεί στο πρωτόκολλο του ΟΗΕ και δεν έχει ακόμη ακυρωθεί, αλλά αντιθέτως παραμένει σε ισχύ μεταξύ των δύο μερών λόγω των χλιαρών χειρισμών από πλευράς της δικής μας κυβέρνησης. Η συνέχεια έγινε με την συμφωνία ΑΟΖ Ελλάδας – Ιταλίας που άφησε για πρώτη φορά παράθυρα παρερμηνειών, ακολούθησε η συμφωνία ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Ακολούθησαν οι έρευνες του Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο υπό την προστασία Τουρκικών πολεμικών πλοίων μέχρι και εντός των Χωρικών Υδάτων μας στην περιοχή της Ρόδου. Κατόπιν η κυβέρνηση του Μητσοτάκη επέκτεινε «πανηγυρικά» τα Χωρικά μας Ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στην περιοχή σχεδόν όλου του Ιονίου και μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο, χωρίς να εφαρμόσει την επέκταση αυτή σε όλες μας τις θάλασσες ως όφειλε, πιθανότατα λόγω φοβίας απέναντι στο Τουρκικό Casus Belli. Τελευταίες εξελίξεις με απολύτως εσφαλμένους χειρισμούς είναι οι έρευνες του Τσεσμέ καταμεσής του Βόρειου Αιγαίου σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη Τουρκική άσκηση του πολεμικού τους ναυτικού με όνομα «Mavi Vatan – Γαλάζια Πατρίδα 2021».
Ό,τι δεν αρέσει στον Μητσοτάκη, το κρύβει, το διαψεύδει, το κουκουλώνει και το αλλάζει. Τα παραδείγματα είναι πάρα μα πάρα πολλά. Ένα από τα πρώτα και πιο χαρακτηριστικά είναι η αλλαγή του Συμβούλου Ασφαλείας, του Ναυάρχου ε.α. κου Διακόπουλου γιατί είπε το αυτονόητο, ότι δεν υπάρχει «ολίγον έγκυος» όσον αφορά στις έρευνες. Το Oruc Reis τις τελούσε κανονικότατα, κάτι που δεν έκρυψαν ποτέ οι Τούρκοι. Τη θέση του Συμβούλου Ασφαλείας ανέλαβε ο Θ. Ντόκος, τότε αναπληρωτής στην ίδια θέση, αλλά και Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, ιδρύματος γνωστού για τις μετριοπαθέστατες και υποχωρητικές θέσεις του σχετικά με τα ελληνοτουρκικά. Όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά τα ίδια, είναι χαρακτηριστική η στωικότητα του Μητσοτάκη ή καλύτερα η μέχρι των άκρων αδιαφορία, ενδοτικότητα και κατευνασμός.
Την εβδομάδα που μας πέρασε, είχαμε αρκετά σημαντικές εξελίξεις, οι οποίες επιβεβαιώνουν το πόσο εσφαλμένη είναι η παραπάνω τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση. Πρώτα, πριν μερικές ημέρες, o μεταβατικός Πρωθυπουργός της Λιβύης Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα δήλωσε ότι για όσο καιρό θα βρίσκεται στην εξουσία, το «τουρκολιβυκό» μνημόνιο θα ισχύει κανονικά, εξέλιξη που και αρνητική είναι αλλά και επιβεβαιώνει την αποτυχία της πολιτικής του Μητσοτάκη. Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη είναι ότι η Αίγυπτος ανακοίνωσε την έναρξη διαγωνισμού για την εκμετάλλευση είκοσι τεσσάρων οικοπέδων με πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, από τα οποία, τα εννέα που μας απασχολούν ευρίσκονται στην Μεσόγειο. Τα οικόπεδα αυτά χωρίζονται σε δύο ομάδες, μια δυτική με τρία οικόπεδα (EG-MED-W1,17,18 σε σειρά δυτικά προς ανατολικά) και μια ανατολική με έξι (EG-MED-E1,2,3,4,5,6 σε σειρά δυτικά προς ανατολικά) με σημαντικό διάστημα μεταξύ των δύο ομάδων.
Οι επισημάνσεις μου για αυτά τα οικόπεδα, σε ό,τι άπτεται θεμάτων της Ελληνικής ΑΟΖ, είναι οι ακόλουθες:
Το οικόπεδο EG-MED-W18 επεκτείνεται προς ανατολάς πέραν του 28ου Μεσημβρινού. Η επέκταση αυτή θίγει το εν δυνάμει κομμάτι της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού, συνολικής έκτασης περίπου 3.500 τετρ. χλ. Το δε βόρειο άκρο του οικοπέδου όσον αφορά αυτή την επέκταση συμπίπτει με την γραμμή οριοθέτησης που έχει ορίσει αυθαίρετα η Τουρκία σαν σύνορό της με την Αίγυπτο.
Το οικόπεδο EG-MED-W1 επεκτείνεται δυτικά του 26ου Μεσημβρινού και θίγει κομμάτι τόσο της εν δυνάμει ελληνικής ΑΟΖ αλλά επίσης και κομμάτι της εν δυνάμει λιβυκής ΑΟΖ. Χρησιμοποιώ τον όρο «εν δυνάμει» διότι τα όρια των ΑΟΖ Ελλάδας-Λιβύης έχουν ορισθεί μονομερώς από την Ελλάδα με βάση την μέση γραμμή προσωρινά, για να προχωρήσει η ανακήρυξη των ελληνικών οικοπέδων νότια της Κρήτης.
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η Αίγυπτος με το να κηρύξει μονομερώς τα παραπάνω οικόπεδα, παραβιάζει την συμφωνία της 6ης Αυγούστου 2020 για την ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου (άρθρο 1 παράγραφος α’), που λέει ότι η ολοκλήρωση της οριοθέτησης πέραν της περιοχής μεταξύ 26ου και 28ου Μεσημβρινού, θα γίνεται με κοινή διαβούλευση και στην βάση του διεθνούς δικαίου. Μια διαδικασία που όπως φαίνεται δεν έγινε και πιθανόν να υπάρχουν και παρασκηνιακές επαφές Αιγύπτου – Τουρκίας.
Επιπρόσθετα, στην γείτονα χώρα πανηγυρίζουν διότι κατά την άποψή τους η Αίγυπτος αναγνωρίζει έμμεσα την τουρκική δικαιοδοσία για ΑΟΖ στην συγκεκριμένη περιοχή. Η αποτύπωση των νότιων ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου EG-MED-W18 αποτελεί και μια έμμεση πλην σαφή αποδοχή ότι η Αίγυπτος θεωρεί την Τουρκία ως συνομιλητή για το συγκεκριμένο σημείο και όχι την Ελλάδα.
Θεωρώ ότι τα παραπάνω απαιτούν άμεση αντίδραση από πλευράς μας, ώστε να τροποποιηθούν σχετικά τα οικόπεδα της Αιγύπτου και να καθοριστεί το απομένον τμήμα ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου, ανατολικότερα του 28ου και δυτικότερα του 26ου Μεσημβρινού. Επίσης απαιτείται η άμεση ανακήρυξη ΑΟΖ με την Κύπρο και η πρόσκληση της Αιγύπτου για να συμφωνήσει. Διαφορετικά είναι πολύ πιθανόν η Αίγυπτος προσεχώς να ορίσει και νέα οικόπεδα που να ενώνουν τις δύο ομάδες (ανατολική, δυτική). Σε αυτή την περίπτωση θα περιοριστούν οι διεκδικήσεις για ΑΟΖ της Ελλάδας από την δικαιούμενη επήρεια ΑΟΖ του Καστελόριζου και έτσι θα διακοπεί στην ουσία η ένωση της Ελληνικής με την Κυπριακή ΑΟΖ και θα εδραιωθεί το νότιο τμήμα της Τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας». Η αντίδρασή μας πρέπει να είναι άμεση διότι όταν οι πετρελαϊκές εταιρίες εκδηλώσουν ενδιαφέρον και υπογραφούν συμβάσεις, τότε θα είναι πολύ αργά.
Αυτό δεν είναι κάποιο υποθετικό σενάριο εργασίας αλλά η λογική εξέλιξη των διαδικασιών που δρομολογήθηκαν. Σε αυτό το σενάριο πρέπει να εντάξουμε την «προδοτική», όπως την έχω χαρακτηρίσει, μερική συμφωνία με την Αίγυπτο, αλλά πιθανότατα και τις πρόσφατες δηλώσεις του Βερέμη του ΕΛΙΑΜΕΠ για 50 χιλιάδες Τούρκους που θα επιτεθούν και θα καταλάβουν το Καστελόριζο, οι οποίες αφήνουν να εννοηθεί ότι κάτι ετοιμάζεται. Παρόμοιες δηλώσεις εκφοβισμού κάνουν και Τούρκοι αξιωματούχοι λέγοντας ότι «σε μια νύχτα όλα τα νησιά θα περάσουν στην πλευρά της Τουρκίας» και ότι η Τουρκία «μπορεί να μπει σε τέσσερις ημέρες στην Θεσσαλονίκη και σε δώδεκα ημέρες στην Αθήνα». Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να ενταχθούν και οι κινήσεις του υδρογραφικού «Τσεσμέ» και της μεγάλης Τουρκικής αεροναυτικής άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα 2021».
Από την πλευρά μας, οι «Έλληνες για την Πατρίδα», θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν πλέον άλλα περιθώρια για υποχωρητικότητα και στρουθοκαμηλισμούς. Οι Μητσοτάκης και Δένδιας, αλλά και η απούσα αντιπολίτευση και κυρίως ο κος Τσίπρας, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να ανακόψουν τον τουρκικό επεκτατισμό και να ξεκαθαρίσουν τόσο τα νόμιμα Κυριαρχικά μας δικαιώματα όσο και τα όρια ανοχής μας απέναντι σε κάθε επιβολή. Και αυτό πρέπει να γίνει δραστικά με όλα τα μέσα (Σύνοδοι Κορυφής ΕΕ, διμερείς διαβουλεύσεις, Πενταμερής για Κυπριακό) τόσο προς την πλευρά της Τουρκίας, όσο και προς τους Συμμάχους (ΝΑΤΟ) και Εταίρους (ΕΕ) μας. Οι εσωτερικές αναστατώσεις τύπου Κουφοντίνα και Λιγνάδη και οι εκφοβισμοί τύπου Βερέμη, όσο αναταραχή και να φαίνεται να πετυχαίνουν, δεν παύουν να είναι δυνητικοί αντιπερισπασμοί σε σχέση με τα σοβαρότατα εθνικά μας διακυβεύματα. Οι περιστάσεις απαιτούν πατριωτισμό, δυναμισμό και βούληση, τα οποία σε σχέση με τους «Έλληνες για την Πατρίδα» η κυβέρνηση του Μητσοτάκη δεν δείχνει ότι διαθέτει. Καλή δύναμη και καλή συνέχεια.
