Με την κυριαρχία της παγκοσμιοποίησης ο άνθρωπος εισήλθε στο στάδιο της μέγιστης απειλής: Αφέθηκε στο μοιραίο. Σε αντίθεση με την Ειμαρμένη των Αρχαίων Τραγωδιών, στην σύγχρονη μοίρα δεν έχει το δικαίωμα λόγου η Δικαιοσύνη, αλλά η κυνική κακότητα και ο χλευασμός: Η Δημιουργία τίθεται «οικειοθελώς» στην υπηρεσία του συστήματος και υποτάσσεται στην προσταγή του. Η Ηθική περιφρονείται και τίθεται εκτός παιχνιδιού, ενώ στην θέση της εδραιώνονται τα κάθε είδους υποκατάστατα.
Η Ηθική αποτελεί το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς που διέπει κάθε άνθρωπο. Επίσης, η Ηθική είναι η γνώση της διαφοράς ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Από την στιγμή που ο άνθρωπος, στην σκέψη και στην πράξη, σέβεται μια τέτοια διαφορά, από την στιγμή που αποτελεί τον Χώρο μέσα στον οποίο πραγματοποιείται μια τέτοια διάρθρωση, η Ηθική υφίσταται ως απελευθερωτική δύναμη. Η ηθική διαφοροποίηση έχει την όψη αυστηρής εντολής ή ανακοίνωσης, που συγκλονίζει και αναστατώνει: «Υπάρχουν πολλά φοβερά πράγματα, αλλά ο άνθρωπος τα ξεπερνά όλα. {…} Σήμερα κλίνει προς το καλό, και αύριο παρασύρεται από το κακό» (Σοφοκλής).
Μπορεί να βρίσκει κανείς κακή, απαράδεκτη, μολυσμένη, υποκριτική την επικρατούσα ηθική της συγκεκριμένης εποχής, κυβέρνησης και κοινωνίας, και πράγματι έτσι είναι. Δεν μπορούμε, όμως, να διανοηθούμε ούτε μια κοινωνία χωρίς καμία ηθική, ούτε έναν συνειδητοποιημένο άνθρωπο (πολύ περισσότερο μάλιστα όταν αυτός δηλώνει Εθνικιστής) χωρίς προσωπικό ήθος, χωρίς κανένα κριτήριο για το τι είναι καλό ή κακό για τον ίδιο και τους άλλους. Όταν πολεμούμε το σημερινό σύστημα, αντιπαραθέτουμε στην ατομικιστική αφηρημένη ηθική και την απρόσωπη μαζοποιημένη ηθική την δική μας Ηθική της Τιμής, της Αξιοπρέπειας, της Προσωπικότητας, της Φιλοπατρίας, του Ηρωισμού, της Αλληλεγγύης.
Μοίρα στις ημέρες μας σημαίνει συνθηκολόγηση: Ο άνθρωπος παραδίδεται σε «κάτι» και ως ανταμοιβή αναμένει σιγουριά, βεβαιότητα, άνεση. Αποποιείται το ουσιώδες, με την απατηλή ελπίδα ότι, συσσωρεύοντας εξωτερικά, επίγεια αγαθά, γεμάτος από αυτά, θα κατακτήσει την ευτυχία, την ικανοποίηση, την εσωτερική γαλήνη.
Η μοίρα σήμερα περικυκλώνει τον άνθρωπο στο σύνολό του, με όλη του την ενέργεια, με την αναμφισβήτητη εξέλιξή του, τον σπρώχνει όμως προς δευτερεύοντες στόχους, μεταμορφώνοντάς τον έτσι σε μερικότητα και μονομέρεια, σε ακρωτηριασμό.
Η Ηθική γεννιέται από την γνώση του καλού και του κακού. Ξέρουμε άραγε μια για πάντα τι είναι καλό και τι κακό; Και εφόσον βρισκόμαστε τοποθετημένοι ανάμεσα στην γνώση και την αγνωσία, πρέπει πάντα και εξαρχής να θέτουμε το ερώτημα. Όμως, το να ρωτάμε είναι κάτι διαφορετικό από το να εξετάζουμε: Η ερώτηση δεν είναι εξέταση. Το να συγχέουμε την ερώτηση με την εξέταση είναι μια από τις κυρίαρχες εκδηλώσεις του ψέματος. Έχοντας στερηθεί την ικανότητα να αναρωτιούνται τι είναι καλό και τι είναι αλήθεια, βασανισμένοι από μια ατέρμονη σειρά ερωτηματικών, οι άνθρωποι δεν ζητούν να μάθουν τι είναι καλό και τι κακό, αλλά θέλουν να γνωρίζουν μόνο τι είναι προς το ατομικό συμφέρον τους, τι τους εγγυάται μια θέση «στα ψηλά».
Η ηθική στον σημερινό καιρό αποσυντέθηκε σε παράγοντες ηθικά ανίσχυρους. Σε αυτήν την εκφυλισμένη μορφή συνιστάται σήμερα η «ηθική» ως σύμπλεγμα τεχνικών κανόνων, στους οποίους στηρίζεται η λειτουργία του συστήματος, και ως ηθικολογική ρητορική, η οποία αποκρύπτει το γεγονός ότι το σύστημα, το οποίο βρίσκεται στο αποκορύφωμα της σαπίλας του, αποκλείει την αληθινή Ηθική από τον τρόπο εξέλιξής του. Η οικονομία του εν λειτουργία συστήματος απελευθερώνεται από όλα τα άχρηστα φορτία και από τα εμπόδια που βάζουν φρένο στην επιτάχυνση της προόδου: Η Ηθική ανήκει στους παράγοντες που παρεμποδίζουν την λειτουργία του.
Το σύστημα δημιουργήθηκε από τον σύγχρονο άνθρωπο μέσα στην υπεροπτική πίστη του ότι είναι κύριος και αφέντης της Φύσης, ηγεμόνας των πάντων. Ο αρχικός σκοπός ήταν να διευκολυνθεί και να καταστεί πιο ευχάριστη η ζωή. Σταδιακά, όμως, το σύστημα χειραφετήθηκε από τον άνθρωπο, ακολουθώντας μια δική του οδό, μέχρι, στο τέλος, να φτάσει σε ένα ιστορικό αναποδογύρισμα: Ο άνθρωπος - υποκείμενο χάνει τον έλεγχο του δημιουργήματός του, μεταβάλλεται σε αντικείμενο, ενώ το σύστημα ανυψώνεται σε ψευδουποκείμενο, καταβροχθίζει τον άνθρωπο και τον μεταμορφώνει σε πειθαρχημένο και εξυπηρετικό εξάρτημα της λειτουργίας του. Αναπόφευκτο επακόλουθο αυτής της μεταμόρφωσης είναι το ότι ο άνθρωπος επιμένει στον αλαζονικό ισχυρισμό του πως είναι «κύριος και αφέντης», πράγμα που έρχεται σε ολοφάνερη αντίθεση με την πραγματική δουλική του θέση. Η διαλεκτική του αφέντη και του δούλου αναπτύσσεται ως κωμική ειρωνεία της Ιστορίας.
Η επιστημονική έρευνα, σημαντικό μέρος της προαναφερόμενης σύγχρονης συμβίωσης, είναι ικανή να παράγει τεχνητές ουσίες ως υποκατάστατα με όμοιες ιδιότητες. Βρισκόμαστε στην εποχή της «συνθετικότητας». Σήμερα, είναι ο καθένας σε θέση να παρασκευάζει, εκτός από τεχνητές ουσίες, τεχνητές ιστορίες και απολαύσεις, την τεχνητή ζωή. Ζούμε στην εποχή της γενικής υποκατάστασης. Στην θέση της διαφοράς ανάμεσα στο καλό και στο κακό, έρχεται στο προσκήνιο μια διάκριση, η οποία παίζει ρόλο υποκατάστατου αναπληρωτή: Όχι το καλό και το κακό, αλλά η προτεραιότητα της αποδοτικότητας, της επιτυχίας, του κέρδους, της ταχείας ανόδου και του πλουτισμού, έστω και με τον πλέον ανήθικο τρόπο, έστω κι αν χρειαστεί να πατήσουν -κυριολεκτικά- επί πτωμάτων.
Το εν λειτουργία σύστημα δημιουργεί μια κοινότητα απόλυτα μισαλλόδοξη, που δεν ανέχεται τίποτα διαφορετικό από την ίδια, τίποτε που δεν είναι ανώτερό της. Καταβροχθίζει, για τους δικούς της συντηρητικούς σκοπούς, όλα αυτά με τα οποία έρχεται σε επαφή, καταστρέφοντας κάθε αληθινά Δημιουργική και Εθνικά κατευθυνόμενη φωνή.
Ας μην μας φαίνεται, λοιπόν, καθόλου περίεργο το γεγονός ότι, σε μια κατεξοχήν ανήθικη εποχή, οι σημερινές ανήθικες πολιτικές δυνάμεις, που έχουν εξορίσει την Ηθική από το πεδίο (και) της Πολιτικής, επιζητούν, με τους πλέον απεχθείς «νομικούς» τρόπους, να θέσουν εκτός εκλογικών διαδικασιών εκείνον τον Πολιτικό Φορέα που επιθυμεί την επιστροφή της Ηθικής ως κυρίαρχο κατευθυντήριο μοχλό της πολιτικής ζωής του Τόπου.
Γιώργος Μάστορας
