Δρ Πατρίσια Κυριακίδου
Κοινωνική Ανθρωπολόγος, ειδικευμένη στη μελέτη της Ελληνικής Κοινωνίας
Καθηγήτρια Πανεπιστήμιου ΗΠΑ
Στέλεχος των ΕΛΛΗΝΩΝ, Τομέας Πολιτισμού
Στην αρχαία Αθήνα, ο κεντρικός δρόμος του Περιπάτου (σ.σ. να μην συγχέεται με του Μπακογιάννη τον Μεγάλο «Περίγελο» Περίπατο), αυτή την εποχή του χρόνου, πλησιάζοντας το καλοκαίρι, ήταν ο πιο γνωστός δρόμος για τους αρχαίους Έλληνες να κάνουν τις βραδινές τους βόλτες, γύρω από την Ακρόπολη. Ήταν ένας κεντρικός δρόμος από τον οποίο διακλαδίζονταν μονοπάτια και σκάλες που οδηγούσαν σε ιερά στις πλαγιές προς τις δευτερεύουσες εισόδους της Ακρόπολης. Ο σημαντικότερος δρόμος που διακλαδίζονταν στα ανοικτά του Περιπάτου ήταν η Παναθηναϊκή Οδός την οποία ακολουθούσε η ιερή πομπή κατά τη διάρκεια της ομώνυμης εορτής – ξεκίναγε από το Δίπλον, την κύρια πύλη της πόλης, και πέρναγε μέσα από την αρχαία αγορά, καταλήγοντας στα Προπύλαια.
Σχήμα 1. Ο Περίπατος χρωματισμένος σε γκρι και η Παναθηναϊκή οδός.
Την τελευταία ημέρα των Παναθηναίων σχηματίζονταν μια μεγάλη πομπή μέσα από την πόλη. Το αποκορύφωμα του Παναθηναϊκού δρόμου απεικονίζεται σε μια μοναδική σκηνή που κάποτε βρισκόταν πάνω από την ανατολική είσοδο του Παρθενώνα.
Σχήμα 2. Χάρτης που δείχνει την τελική φάση της Παναθηναϊκής Πομπής από τα Προπύλαια προς το Ναό της Αθηνάς.
Η διάστικτη γραμμή στο Σχήμα 2 παραπάνω απεικονίζει τον «Ιερό Δρόμο», το τελευταίο και ιερότερο τμήμα της Παναθηναϊκης πομπής την τελευταία ημέρα των Παναθηναίων, ο οποίος «Ιερός Δρόμος» στα τέλη του 2020 είχε καλυφθεί από σκυρόδεμα από την υπουργό Πολιτισμού της Νέας Δημοκρατίας, Λίνα Μενδώνη. Πολλοί Έλληνες το έχουν αναφέρει ως ένα ανΘελληνικό σχέδιο που ντροπιάζει την Αρχαία Αθήνα και τον θρησκευτικό πολιτισμό. Έχει καλύψει τον Ιερό Δρόμο με τσιμέντο, κατά μήκος της διαδρομής από τα Προπύλαια μέχρι τον Παρθενώνα, και χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο χρηματοδότησε και το πρόσφατο αναβαθμισμένο σύστημα φωτισμού της Ακρόπολης το 2020. Στις 28 Φεβρουαρίου 2020, υπεγράφη συμφωνία δωρεάς μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του Ιδρύματος Ωνάση και της ανώνυμης εταιρείας «ARIONA HELLAS AE» ως φορέα υλοποίησης. Στόχος ήταν η αποκατάσταση της διαδρομής της Παναθηναϊκής οδού που είναι ο δρόμος που ξεκινάει από τα Προπύλαια και φτάνει περίπου μέχρι την είσοδο του ναού της Αθηνάς (Παρθενών). Το αντικείμενο της δωρεάς ανήλθε στο συνολικό ποσό των € 1.700.000 για την κατασκευή ελκυστήρα για ανθρώπους με ειδικές ανάγκες και άλλα 4,7 δισεκατομμύρια για το τσιμέντο. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των έργων έγινε ενώ ο χώρος ήταν κλειστός λόγω COVID και εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Στόχος ήταν η βελτίωση της κατάστασης επίσκεψης για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και τους επισκέπτες με κινητικά προβλήματα. Ωστόσο, το έργο έτυχε αποδοκιμασίας από την ίδια την Ελληνική Εταιρεία Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ). Ο κ. Ανδρέας Αγγελίδης του ομίλου AMEA δήλωσε ότι το έργο ήταν μια σαφής ασέβεια, καθώς το έργο δεν είχε διαδρομή για τυφλούς, τουαλέτα για άτομα με ειδικές ανάγκες και πρόσθεσε περαιτέρω ότι ο ανελκυστήρας για άτομα με ειδικές ανάγκες δεν ήταν ποτέ σταθερός, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει από τη διάλυση το 2019.
Επισης, η αρχαιολόγος Δέσποινα Μακροπούλου κοινοποίησε διάφορες φωτογραφίες στην online κοινότητα και η κα Λίνα Μενδώνη - «Τσιμεντώνη» απάντησε με μια ειρωνική δήλωση υποστηρίζοντας ότι οι κριτικοί τσιμέντου «δεν είχαν πολιτισμό». Φαίνεται ότι η ίδια η κα. «Τσιμεντώνη» αντιπροσωπεύει το πιο γενικό έργο αστικοποίησης της Αθήνας ως τσιμεντένιας πόλης και την ελληνική έκφραση «Τσιμέντο να γίνει!» Δυστυχώς το τσιμέντο έχει χρησιμοποιηθεί από την σύγχρονη πολυκατοικία μέχρι και τον αρχαίο Παρθενώνα. Επίσης, είναι το μάρμαρο και όχι το τσιμέντο που δείχνει πολιτισμό! Και η πιο πρόσφατη κατάσταση με τον οίκο μόδας Dior να λαμβάνει το πράσινο φως για να έρθει στην Ακρόπολη για μια φωτογράφηση για την επέτειο των 70 ετών από όταν ο Dior ήρθε στην Ακρόπολη για φωτογράφηση. Μπορεί ακόμη και να επιτρέψει στον οίκο μόδας GUCCI να έρθει στην Αθήνα για μια επίδειξη πασαρέλας στο νέο τσιμέντο, καθώς είχαν υποβάλει αίτηση για να τους δοθεί πρόσβαση το 2014.
Μια από τις φωτογραφίες που τράβηξε η διαμαρτυρόμενη αρχαιολόγος Δέσποινα Μακροπούλου δείχνει ξεκάθαρα την ανησυχία ότι το έργο αυτό χρησιμοποίησε σκυρόδεμα το οποίο είναι ενισχυμένο με ατσάλι, όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.
Σχήμα 3: Φωτογραφία της αρχαιολόγου Δέσποινας Μακροπούλου
Αυτό που τοποθετήθηκε στην κορυφή της Ακρόπολης στις διαδρομές δεν ήταν απλά σκυρόδεμα, αλλά σκυρόδεμα που είναι ενισχυμένο με χάλυβα. Αυτό που δείχνει η φωτογραφία είναι ότι η μη αναστρέψιμη ζημιά στο αρχικό αρχαίο στρώμα από κάτω θα συμβεί στην περιοχή όπου πρέπει να αφαιρεθεί το τσιμέντο. Στην περίπτωση όπου το τσιμέντο δεν αφαιρείται, υπάρχει και το πρόβλημα της σκουριάς και της χρώσης των αρχαίων μαρμάρων κάτω από το ατσάλι. Σε κάθε περίπτωση, τα μάρμαρα θα υποστούν ανεπανόρθωτη ζημιά. Το κόμμα ΕΛΛΗΝΕΣ υποστηρίζει τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στην αρχική της κατάσταση όσο το δυνατόν περισσότερο, και αντιτίθεται σε οποιαδήποτε παρέμβαση που θα μπορούσε να αλλάξει την αρχική δομή και την έννοια των χώρων και των μνημείων, ειδικά την αισθητική τους και την πολιτιστική τους αξία.
Αναφορές
https://www.keeptalkinggreece.com/2020/10/31/acropolis-cement-paths-culture-ministry/
https://www.athina984.gr/en/2020/11/03/yppoa-dieykriniseis-to-gia-to-ergo-stin-akropoli/
https://greekherald.com.au/news/greece/greeces-culture-ministry-slammed-for-laying-cement-sections-acropolis/
https://tricksfast.com/greece/all-the-answers-for-the-acropolis-routes/
