Άρθρο του Ιωάννη Γεωργουλόπουλου

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς (1787 – 25 Σεπτεμβρίου 1849) ήταν Έλληνας οπλαρχηγός, ηγέτης στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Με την έκρηξη της Επανάστασης, πήρε μέρος στην πρώτη Μάχη που δόθηκε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας στις 24 Απριλίου του 1821 (είχε προηγηθεί μια συμπλοκή στο Λεβίδι). Ο Νικηταράς, που κρατούσε με λίγους άντρες τα Άνω Δολιανά, κατάφερε να αποκρούσει χιλιάδες Τούρκους που επιτίθεντο με πυροβολικό. Επειδή έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του σ’ εκείνη τη Μάχη, οι άντρες του τον ονόμασαν Τουρκοφάγο. Διακρίθηκε και στις μάχες που ακολούθησαν, όπου συνεργάστηκε με το θείο του, κυρίως δε στην πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς.

Με τις μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, προξενήθηκαν ιδιαίτερα σοβαρές ζημιές στους Τούρκους – που αναγκάστηκαν να κλειστούν στην Τρίπολη- ξανάδωσαν κουράγιο στους ξεσηκωμένους ραγιάδες, και προετοίμασαν το κλίμα για την άλωση της πρωτεύουσας του Μωριά, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτέμβρη 1821, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμη φορά, την στρατηγική του Κολοκοτρώνη. Στα Δολιανά, τον Νικηταρά τον αγάπησαν. Τον έκαναν δικό τους. Τον δέχτηκαν ως δικό τους ήρωα. Τον τίμησαν και τον τιμούν με κάθε τρόπο. Στο προαύλιο του Αγιώργη, πολιούχου του χωριού, έχει στηθεί αναμνηστική στήλη, αφιέρωμα των απανταχού Δολιανιτών. Στον τόπο που έγινε η μάχη, στην χαράδρα του Τσάκωνα, απέναντι από τα σπίτια του Χριστοφύλη όπου είχαν ταμπουρωθεί ο Νικηταράς και ο Καραμήτρος, δημιουργήθηκε πλατεία με το όνομα του και στήθηκε η προτομή του.

Η Νέδουσα

Η Νέδουσα είναι γραφικό χωριό του Ταϋγέτου, στη Μεσσηνία, πνιγμένο στο πράσινο. Στην είσοδο της Νέδουσας, συναντάμε ένα ψηλό μονότοξο πέτρινο γεφύρι με άνοιγμα τόξου 12 μ. και ύψος 22 μ., ένα από τα πολλά της περιοχής, το οποίο πλαισιώνεται από δυο πετρόχτιστους νερόμυλους. Η Νέδουσα ονομαζόταν Μεγάλη Αναστάσοβα και είναι ο τόπος γέννησης του Νικήτα Σταματελόπουλου ή αλλιώς Νικηταρά, ήρωα και αγωνιστή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων το 1821. Αξιόλογα αξιοθέατα του χωριού είναι το σπίτι και η προτομή του Νικηταρά, ο ναός της Αγίας Αικατερίνης, ο νερόμυλος Θεοδωρακέα. Λίγο έξω από τη Νέδουσα στη δυτική πλευρά της οροσειράς του Ταϋγέτου, συναντάμε τη μονή Μανδρακίου, που παλαιότερα υπήρξε σταυροπηγιακή και σήμερα αποτελεί μετόχι της μονής Βελανιδιάς. Σώζεται το καθολικό της μονής, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ γύρω απ’ αυτό υπάρχουν ίχνη κελιών και μια εντυπωσιακή κρήνη.

Σε αντίθεση με τους κυβερνώντες, οι Έλληνες για την Πατρίδα τιμούν με κάθε τρόπο τις ηρωικές μορφές του αγώνα, διδάσκονται και φέρνουν τη νεολαία κοντά στην πλούσια ιστορία μας.